Diễn đàn "Thành tựu và định
hướng ứng dụng công nghệ sinh học phục vụ phát triển nông nghiệp bền
vững trong bối cảnh hội nhập quốc tế" do Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi
trường (Bộ NN&PTNT) và Báo Nông nghiệp Việt Nam đồng tổ chức diễn ra
vào ngày 5/10.
Đột phá từ công nghệ sinh học
TS
Cao Đức Phát, nguyên Bộ trưởng Bộ NN&PTNT, Chủ tịch HĐQT Viện
Nghiên cứu Lúa Quốc tế - IRRI cho biết, những kết quả của công nghệ sinh
học (CNSH) đã giúp ngành nông nghiệp có nhiều thành tựu đột phá trong
30 năm qua. Trong đó, những công nghệ nổi bật có nuôi cấy mô giúp lĩnh
vực trồng trọt, đặc biệt là các sản phẩm như ngô, đỗ tương, bông… có
năng suất vượt trội, góp phần đảm bảo an ninh lương thực toàn cầu, giảm
lượng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV), cải thiện chất lượng đất, môi
trường.
Theo thống kê, thế giới có
khoảng 200 triệu ha cây trồng biến đổi gen. Tỷ lệ chiếm nhiều nhất là
đậu tương, lên tới gần 80% diện tích. Ngoài ra, diện tích trồng ngô cũng
tới hơn 25%. Bên cạnh nuôi cấy ngô, CNSH giúp đẩy mạnh sử dụng các chế
phẩm sinh học, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân.
Hiện
CNSH đã phát triển sang công nghệ vi sinh, công nghệ nano, công nghệ tế
bào, công nghệ chỉnh sửa gen… giúp ngành nông nghiệp đạt được những
đỉnh cao mới. Giới hạn áp dụng CNSH cũng không còn bó buộc trong trồng
trọt mà mở ra sang chăn nuôi, thủy sản.
PGS.TS.
Nguyễn Hữu Ninh, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ và Môi trường (Bộ
NN&PTNT) cho biết, tại Việt Nam nghiên cứu khoa học công nghệ luôn
có độ trễ so với thực tế. Những điều chỉnh hôm nay phải nhiều năm sau
mới bắt đầu phát huy tác dụng.
Gần
nhất, Nghị quyết số 36-NQ/TW ngày 30/1/2023 của Bộ Chính trị đã xác
định, xây dựng CNSH trở thành một ngành kinh tế kỹ thuật quan trọng.
Trước
mắt, Vụ Khoa học Công nghệ và Môi trường đề xuất Bộ NN&PTNT tập
trung xây dựng, khai thác tối đa, hiệu quả các phòng thí nghiệm trọng
điểm, tập trung vào những công nghệ tế bào, công nghệ nano.
Do
nguồn lực còn bị giới hạn, nghiên cứu CNSH nên ưu tiên một số lĩnh vực
có khả năng cho ra sản phẩm có giá trị kinh tế. Phó Vụ trưởng Vụ Khoa
học Công nghệ và Môi trường nhận định, trong khoảng 5 năm tới, CNSH sẽ
tập trung vào kỹ thuật di truyền, bao gồm chỉnh sửa gen, nhân giống vô
tính và tái tổ hợp ADN.
Cần bước tiến mới cho CNSH nông nghiệp
Bà
Sonny Tababa, Giám đốc CNSH CropLife châu Á đánh giá, cây trồng áp dụng
CNSH giúp Việt Nam thích ứng tốt hơn với biến đổi khí hậu, giúp người
dân nâng cao sinh kế, đảm bảo thu nhập, nhất là tại các vùng chưa đảm
bảo về nước tưới, vùng sâu, vùng xa.
Trải
qua quá trình 10 năm phát triển công nghệ sinh học, Việt Nam đang trong
giai đoạn rực rỡ nhất. Nguyên nhân bởi đây là quãng thời gian đủ dài để
các bên liên quan có những quan sát, nghiên cứu cặn kẽ về các thành tựu
đã đạt được.
"Công nghệ chỉnh sửa
gen đã khẳng định được vai trò, tầm quan trọng trong nền nông nghiệp
Việt Nam", bà Sonny nhìn nhận và khuyến cáo Việt Nam nên có đánh giá
tổng thể về hành lang pháp lý, cũng như các giống mới xuất hiện (cả về
nông sản lẫn dịch hại) để có một cách tiếp cận mới, phù hợp với yêu cầu
hiện tại.
Theo đại diện của CropLife,
các cơ quan chức năng nên phát huy mạnh mẽ hơn vai trò "mở đường" cho
công nghệ sinh học, giúp người nông dân có điều kiện tiếp cận nhiều hơn
với công nghệ mới.
Đỗ Hương
Nguồn: Chinhphu.vn(5/10/2024)