Sáng 13/10, Bộ NN&PTNT tổ chức Cuộc họp trực tuyến với các địa phương để chuẩn bị làm việc với Đoàn thanh tra của Ủy ban Châu Âu về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định. Đồng chí Phùng Đức Tiến – Thứ trưởng Bộ NN&PTNT chủ trì cuộc họp.

Tại điểm cầu Nghệ An có lãnh đạo Sở NN&PTNT, các sở, ngành liên quan.

Quang cảnh điểm cầu Nghệ An

Sau gần 05 năm triển khai thực hiện, Ủy ban Châu Âu (EC) đã đánh giá cao và ghi nhận sự cam kết, quyết tâm chính trị và nỗ lực của Việt Nam trong triển khai các giải pháp chống khai thác IUU; đặc biệt là công tác chỉ đạo, điều hành của cấp Trung ương với sự chỉ đạo quyết liệt của Thường trực Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU và công tác chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và PTNT. Ủy ban Châu Âu cũng đã khẳng định Việt Nam đã có nhiều tiến bộ và đang đi đúng hướng; ghi nhận và đánh giá cao thiện chí, tinh thần hợp tác, sự minh bạch và trung thực của Việt Nam trong việc cung cấp thông tin, trao đổi giữa hai bên về kết quả triển khai chống khai thác IUU.

Trong năm 2021, triển khai thực hiện Chiến lược phát triển thủy sản Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và quản lý tốt hạn ngạch về Giấy phép khai thác thủy sản, tổng số tàu cá trên cả nước giảm 5,1% (từ 96.609 chiếc năm 2019 giảm xuống còn 91.716 chiếc tính đến tháng 6 năm 2022), trong đó tàu cá từ 15 mét trở lên giảm 4,0% (từ 31.297 chiếc năm 2019 giảm xuống còn 30.074 chiếc tính đến tháng 6 năm 2022). Đến nay, tổng số tàu cá trên toàn quốc là 91.716 chiếc. Số lượng tàu cá đã thực hiện đánh dấu theo quy định là 88.545/91.716 tàu (đạt 96,5%). Công tác lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) trên tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên đã có tiến bộ, đạt 95,27% (28.519/29.936 tàu) tăng 5,01% so với trước.

Một số địa phương như Nghệ An, Thanh Hóa, Khánh Hòa, Bình Định, Bình Thuận, Tiền Giang, Kiên Giang, Bến Tre… ban hành cơ chế, chính sách để nâng cao hiệu quả trong công tác chống khai thác IUU như: Hỗ trợ kinh phí cho ngư dân lắp đặt thiết bị VMS, bố trí nguồn lực tại cảng cá…

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế, Đoàn thanh tra của EC yêu cầu Việt Nam phải nỗ lực, quyết tâm hơn nữa trong triển khai thực hiện, tăng cường công tác thực thi pháp luật, đảm bảo hiệu quả trong tổ chức triển khai thực hiện các quy định pháp luật về chống khai thác IUU. Đó là phải đảm bảo lộ trình lắp đặt thiết bị giám sát tàu cá VMS, kiểm soát tàu cá ra vào cảng, xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi khai thác vi phạm quy định IUU; kiểm soát nguyên liệu hải sản khai thác nhập khẩu vào Việt Nam theo Hiệp định biện pháp quốc gia có cảng (PSMA)…; đặc biệt là phải ngăn chặn, chấm dứt được tình trạng tàu cá, ngư dân Việt Nam vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.

Trong gần 5 năm qua, Tỉnh Ủy, UBND tỉnh Nghệ An đã nỗ lực chỉ đạo thực hiện hàng loạt các biện pháp nhằm khắc phục cảnh báo ”Thẻ vàng” của EC và xem đây là nhiệm vụ quan trọng cũng như cơ hội để chấn chỉnh công tác quản lý ngành thủy sản tỉnh nhà. Tỉnh Nghệ An đã cấp 1.242 Giấy phép khai thác thủy sản ở vùng khơi; 654 Giấy phép khai thác vùng lộng; 1.953 Giấy phép khai thác thủy sản vùng ven bờ với các nghề: Lưới kéo, lưới rê, lưới vây, câu, chụp, hậu cần đánh bắt nguồn lợi thủy sản, lồng bẫy và nghề khác.

Về công tác tổ chức, kiểm tra, xử phạt của văn phòng IUU tại cảng, trong thời gian qua, 04 Tổ công tác Liên ngành (được bố trí tại 4 cảng cá) đã lập biên bản vi phạm hành chính và chuyển cơ quan chức năng xử phạt 06 chủ tàu cá với số tiền phạt là 18,5 triệu đồng về các hành vi sơn kẻ biển số mờ, đánh dấu sai quy định, không thông báo thông tin theo quy định cho tổ chức cảng cá trước khi vào cảng cá theo quy định. Đối với các tàu cá mất kết nối GSHT, sau khi có Thông báo của Chi cục Thủy sản, các Tổ công tác Liên ngành đã phối hợp với Đồn Biên phòng, Chính quyền địa phương làm việc với các chủ tàu cá để xác định nguyên nhân, có biện pháp nhắc nhở và yêu cầu chủ tàu cam kết không tái phạm.

Tại cuộc họp, lãnh đạo các địa phương cam kết sẽ cố gắng chuẩn bị mọi nội dung để phục vụ tốt Đoàn thanh tra của EC; đồng thời, mong muốn Bộ NN&PTNT quan tâm hướng dẫn, hỗ trợ cho các địa phương trong quá trình chuẩn bị đón đoàn; thường xuyên kết nối, chủ động trao đổi thông tin lẫn nhau trong quá trình thực hiện công tác chống khai thác IUU và trong chuẩn bị nội dung, hồ sơ phục vụ đoàn kiểm tra của EC.

Kết luận buổi làm việc, đồng chí Phùng Đức Tiến – Thứ trưởng Bộ NN&PTNT khẳng định việc gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC không những mở rộng tiềm năng cho việc xuất khẩu thủy sản, đảm bảo sinh kế cho ngư dân, người lao động mà còn nâng tầm uy tín, vị thế, quan hệ ngoại giao của Việt Nam với Liên minh Châu Âu nói riêng và thế giới nói chung.

Để đảm bảo phục vụ tốt cho Đoàn thanh tra của EC khi đến kiểm tra thực địa tại các tỉnh, thành, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT đề nghị các địa phương cần hoàn chỉnh hồ sơ, nội dung báo cáo đảm bảo tính thống nhất, rõ ràng, chi tiết để phục vụ đoàn; rà soát lại số liệu đảm bảo báo cáo phản ánh đúng thực trạng. Các cảng cá, bến cá trên địa bàn các tỉnh thực hiện duy trì vệ sinh sạch sẽ, môi trường đảm bảo, hàng hóa thủy sản an toàn vệ sinh thực phẩm, lắp đặt hệ thống quan trắc môi trường tự động, sản phẩm khai thác lên cảng, bến cá và hàng hóa tập kết xuống tàu hoặc lên xe vận chuyển sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp, sạch sẽ... Bộ NN&PTNT sẽ cử cán bộ để hướng dẫn, hỗ trợ các tỉnh hoàn thiện hồ sơ phục vụ cho đoàn thanh tra của EC.

Kim Oanh