Sáng 14/1/2025, Chính phủ tổ chức Hội nghị lần thứ XII Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Đồng chí Trần Hồng Hà - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia chủ trì hội nghị.

Tại điểm cầu Nghệ An, các đồng chí: Nguyễn Văn Đệ - Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; Phùng Thành Vinh – Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở NN&PTNT đồng chủ trì hội nghị.

Quang cảnh hội nghị tại điểm cầu Nghệ An

Các đồng chí chủ trì tại điểm cầu Nghệ An

Sau hơn 07 năm (kể từ ngày 23/10/2017) chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC), thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 10/4/2024 của Ban Bí thư, Nghị quyết số 52/NQ-CP ngày 22/4/2024 của Chính phủ, các ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU; qua 04 đợt thanh tra của EC, đến nay, công tác chống khai thác IUU đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, cơ bản đã khắc phục được các nội dung theo khuyến nghị của EC tại đợt thanh tra lần thứ 4 vào tháng 10/2023. EC đánh giá cao quyết tâm chính trị của Việt Nam trong tháo gỡ “Thẻ vàng”.

Tính đến ngày 06/01/2025, qua rà soát, thống kê nắm được tổng số đội tàu cá cả nước là 84.536 chiếc; trong đó số lượng tàu cá đã đăng ký được cập nhật trên VN-Fishbase là 83.648 chiếc (đạt 98,9%). Tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên tham gia hoạt động khai thác thủy sản đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình đạt 100% (28.312 chiếc). Việc kiểm soát tàu cá ra vào, xuất nhập bến và hoạt động trên biển đã có nhiều tiến bộ.

Các đại biểu dự hội nghị tại điểm cầu Nghệ An

Ứng dụng công nghệ thông tin để theo dõi, kiểm soát việc giám sát sản lượng thủy sản khai thác bốc dỡ qua cảng; thực hiện truy xuất nguồn gốc điện tử (eCDT) để đảm bảo tính minh bạch, hợp pháp cho các lô hàng xuất khẩu sang thị trường châu Âu không vi phạm IUU. Việc kiểm soát sản phẩm thủy sản khai thác nhập khẩu từ nước ngoài được thực hiện đầy đủ theo quy định quốc tế và khuyến nghị của EC.

Công tác thực thi pháp luật, xử lý hình sự, xử phạt vi phạm hành chính đã được các địa phương quyết liệt triển khai thực hiện, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong việc răn đe, giáo dục trong cộng đồng ngư dân. Tình trạng tàu cá, ngư dân vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài đã giảm rõ rệt.

Tại cuộc họp trực tuyến của Bộ NN&PTNT với Đoàn Thanh tra của EC vào tháng 11/2024 về cơ bản thống nhất với các kết quả, ý kiến giải trình đối với các khuyến nghị của EC trong công tác chống khai thác IUU và hiện tiếp tục bổ sung các nội dung liên quan theo yêu cầu của EC trước khi Đoàn Thanh tra của EC sang thanh tra thực tế lần thứ 5 mới xem xét gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” cho Việt Nam hay không…

Tuy nhiên, đến nay vẫn còn một số nhiệm vụ chống khai thác IUU chậm khắc phục theo khuyến nghị của EC; vẫn còn tình trạng tàu cá vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; đánh bắt sai vùng tiếp tục diễn biến phức tạp. Ngoài ra, vẫn còn tình trạng tàu cá không đủ điều kiện vẫn ra vào cảng, xuất nhập bến tham gia hoạt động khai thác thủy sản; chất lượng nhật ký khai thác chưa đảm bảo. Công tác thực thi pháp luật, xử lý vi phạm khai thác IUU còn rất thấp, chưa thống nhất, đồng đều và chưa đủ sức răn đe của các địa phương…

Tại hội nghị, các đại biểu đã đánh giá, phân tích các nguyên nhân và đề xuất các giải pháp để tháo gỡ “Thẻ vàng” của EC.

Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà yêu cầu các địa phương tiếp tục quán triệt, tổ chức triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Chỉ thị số 32-CT/TW của Ban Bí thư, Nghị quyết số 52/NQ-CP của Chính phủ và các ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ - Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU, đảm bảo đúng tiến độ, có kết quả, sản phẩm cụ thể để chứng minh tại đợt thanh tra lần thứ 5 của EC.

Phó Thủ tướng Chính phủ đánh giá, hiện nay cách quản lý đội tàu thuyền đang manh tính chất hành chính, thiếu chủ động, vì vậy phải ứng dụng khoa học công nghệ để quản lý đội tàu, xây dựng cơ sở dữ liệu; quản lý tàu cá theo ngư trường, không gian trên biển.

Bên cạnh đó, cần rà soát lại các quy định của pháp luật để xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Xử lý mạnh các hành vi vi phạm ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, xử lý các hành vi cố ý vi phạm; xử lý các hành vi có tính chất bao che; phân cấp cụ thể đối với việc quản lý đội tàu. Xử lý các tàu cá vi phạm theo đúng thẩm quyền.

Xây dựng các công cụ quản lý, quy định cụ thể mùa đánh bắt thủy hải sản để quản lý ngư trường bền vững. Tiến hành thanh tra, kiểm tra đối với các cơ sở thu mua, chế biến, xuất khẩu thủy sản; xử lý nghiêm các cơ sở sản xuất, chế biến vi phạm về xuất xứ hàng hóa.

Rà soát chức năng của các cảng cá; bổ sung thêm nhiệm vụ đối với các cảng cá tư nhân để các cảng cá này cung cấp được các dịch vụ đối với các tàu cá. Tiến hành định danh điện tử cho tàu và các chủ tàu; bổ sung trách nhiệm quản lý đội tàu cho Công an các xã ven biển…

PT