Hiện có 5/5 khu công nghiệp (KCN) trong Khu Kinh tế Đông Nam đã có hệ thống xử lý nước thải tập trung với tổng công suất xử lý theo thiết kế là 11.750m³/ngày đêm. Trong đó, 3/5 KCN (KCN Nam Cấm, VSIP, WHA Industrial Zone) đã lắp đặt hệ thống quan trắc tự động đối với nước thải, đảm bảo các quy chuẩn Việt Nam.

Đối với các khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung không thuộc Khu kinh tế, hiện có 2/6 KCN đi vào hoạt động. Toàn tỉnh đã có 12/24 cụm công nghiệp (CCN) đã đầu tư xây dựng xong hệ thống xử lý nước thải tập trung; 64/182 làng nghề được UBND tỉnh hỗ trợ đầu tư xây dựng hạ tầng, nhiều làng nghề đã có hệ thống giao thông nội làng và một số ít làng nghề đã xây dựng, đi vào hoạt động tại khu sản xuất tập trung theo quy hoạch. Đến nay, đã có 61/77 cơ sở ô nhiễm môi trường, ô nhiễm môi trường nghiêm trọng đã được xác nhận hoàn thành xử lý ô nhiễm triệt để…

Thời gian qua, UBND tỉnh đã chỉ đạo triển khai thực hiện các đề án quản lý lưu vực sông, bảo vệ chất lượng môi trường nước mặt, ao hồ trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, tổ chức phát động phong trào nạo vét kênh, mương ra quân làm thủy lợi, bảo vệ sông, hồ, nguồn nước. UBND tỉnh chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường tập trung điều tra, đánh giá lập phương án xử lý, kiểm soát, cải tạo và phục hồi ô nhiễm môi trường đối với 946/954 điểm tồn lưu hóa chất bảo vệ thực vật. Đến nay, đã tiến hành xử lý được 120 điểm, 148 điểm phải lập dự án xử lý, phương án kiểm soát ô nhiễm và 76 điểm phải tiếp tục tiến hành điều tra, đánh giá chi tiết để lập phương án kiểm soát, xử lý.

Tổng kinh phí sự nghiệp môi trường UBND tỉnh đã bố trí hằng năm như sau: Năm 2020: 211.030 triệu đồng (chiếm 1,31% so với tổng chi ngân sách địa phương); Năm 2021: 211.030 triệu đồng (chiếm 1,2% so với tổng chi ngân sách địa phương); Năm 2022: 436.185 triệu đồng (chiếm 2,1% so với tổng chi ngân sách địa phương).

Tuy nhiên, theo đánh giá của Đoàn giám sát việc xây dựng, ban hành một số văn bản để triển khai thực hiện Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 theo quy định còn chậm. Công tác tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách pháp luật về môi trường ở một số nơi chưa thường xuyên, chưa liên tục nên hiệu quả chấp hành quy định về bảo vệ môi trường của người dân và các cơ sở sản xuất, kinh doanh chưa cao.

Đ/c Nguyễn Nam Đình - Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh cho biết, cần có kế hoạch xây dựng các nhà máy xử lý rác thải khi Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Nghi Yên đã được lấp đầy 

Việc thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt vẫn còn một số bất cập: Bãi rác chưa đảm bảo khoảng cách; công nghệ chôn lấp lạc hậu, quá tải; còn nhiều bãi rác tự phát gây ô nhiễm môi trường; vấn đề thu gom, xử lý rác thải tại vùng nông thôn, miền núi chưa có giải pháp hữu hiệu; việc thu hút các dự án nhà máy, công nghệ xử lý chất thải rắn trên địa bàn chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế tại địa phương; một số dự án vận hành không hiệu quả hoặc không đủ kinh phí để hoạt động; vấn đề thu gom chất thải rắn tại nhiều điểm du lịch, các cơ sở lưu trú, dịch vụ còn gây ô nhiễm môi trường cục bộ, ảnh hưởng đến mỹ quan.

Hiện nay, còn 17 đô thị loại V ở các huyện, 5/6 khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung ngoài Khu kinh tế Đông Nam, 12/24 cụm công nghiệp và 182 làng nghề chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung theo quy định. Việc đầu tư xây dựng, sửa chữa, nâng cấp, vận hành hạ tầng kỹ thuật về môi trường còn thiếu đồng bộ nên tình trạng ô nhiễm môi trường tại một số nơi vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. Công tác kiểm soát, thu gom, xử lý các điểm ô nhiễm môi trường do tồn lưu hóa chất bảo vệ thực vật đạt tỷ lệ chưa cao; việc xử lý các cơ sở gây ô nhiễm môi trường, ô nhiễm môi trường nghiêm trọng do lịch sử để lại còn chậm, đặc biệt là đối với các đơn vị công ích…

Đ/c Nguyễn Văn Đệ - Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho biết, thời gian qua, UBND tỉnh đã chỉ đạo các Sở, ngành thực hiện các giải pháp đảm bảo môi trường. Tuy nhiên, hiện nay việc thu hút các nhà máy xử lý rác thải, nước thải, nhà máy nước sạch đang gặp rất nhiều khó khăn

Tại buổi làm việc, đại diện Đoàn giám sát kiến nghị UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo thực hiện tốt Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các văn bản quy phạm pháp luật. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, giáo dục, nâng cao nhận thức, ý thức bảo vệ môi trường; vận động các tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình, cá nhân tham gia bảo vệ môi trường với nhiều hình thức phong phú, đa dạng, có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với từng đối tượng. Nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cấp, các ngành trong công tác tuyên truyền, vận động các tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình, cá nhân trong việc thực hiện các quy định về bảo vệ môi trường và giữ gìn vệ sinh nơi công cộng.

Đồng thời, xây dựng, hoàn thiện các văn bản pháp luật về bảo vệ môi trường. Tổ chức thẩm định, phê duyệt chặt chẽ, đảm bảo đầy đủ các thủ tục môi trường. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm vi phạm trong công tác bảo vệ môi trường trong sản xuất, kinh doanh, dịch vụ theo quy định. Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường theo đúng quy định. Kiên quyết thu hồi giấy phép môi trường theo quy định đối với các trường hợp không thực hiện các biện pháp khắc phục các hành vi vi phạm…

Không đánh đổi môi trường để phát triển kinh tế

Phát biểu tại buổi làm việc, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung nhấn mạnh, việc tổ chức Đoàn giám sát là rất đúng và trúng trong tình hình của tỉnh ta, qua đó thể hiện sự quan tâm, đồng hành của HĐND tỉnh đối với UBND tỉnh. UBND tỉnh sẽ chỉ đạo các cơ quan, địa phương tập trung xử lý các vấn đề về môi trường.

Trong thời gian qua, công tác quản lý tài nguyên môi trường được xác định là nhiệm vụ quan trọng; được Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, các cấp, các ngành hết sức quan tâm, đã được Ban Chấp hành Tỉnh ủy ban hành Nghị quyết về công tác quản lý môi trường. Công tác quản lý môi trường đã có những chuyển biến và kết quả tích cực. Bên cạnh đó, cũng phải thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế mà Đoàn Giám sát chỉ ra thông qua hoạt động giám sát.

Về nhiệm vụ trong thời gian tới, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu cần nâng cao nhận thức và ý thức của các doanh nghiệp, người dân, các cơ quan chủ trì về bảo vệ môi trường. Ưu tiên phân bổ các nguồn lực có thể bố trí cho công tác bảo vệ môi trường để xử lý các vấn đề về môi trường, trong đó có rà soát, sắp xếp, ưu tiên, không bố trí phân tán. Tập trung thu hút các dự án đầu tư ngoài ngân sách đối với lĩnh vực xử lý rác thải, nước thải.

Hiện nay tỉnh ta đang rất quyết tâm trong thu hút các dự án đầu tư để tạo điều kiện thúc đẩy phát triển kinh tế -  xã hội. Quan điểm của tỉnh trong thẩm định các dự án đầu tư, thẩm định báo cáo tác động môi trường phải làm hết sức chặt chẽ, đảm bảo đúng quy định, phù hợp với yêu cầu phát triển triển kinh tế - xã hội, nhận định và nhận ra những vấn đề ảnh hưởng tới môi trường lâu dài, phát triển bền vững trên tinh thần không đánh đổi môi trường để lấy các dự án. Bên cạnh đó, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để phòng ngừa những vấn đề ảnh hưởng tới môi trường...

Đối với các kiến nghị của Đoàn giám sát, UBND tỉnh nghiêm túc tiếp thu và sẽ chủ động xây dựng kế hoạch để thực hiện.

Đ/c Thái Thanh Quý – Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh phát biểu kết luận

Phát biểu kết luận buổi làm việc, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Thái Thanh Quý thống nhất thông qua báo cáo của Đoàn giám sát để trình HĐND tỉnh trong kỳ họp sắp tới.

Bí thư Tỉnh ủy nhấn mạnh, quan điểm của tỉnh là phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường. Phát triển không chú ý đến bảo vệ môi trường thì sau này hậu quả phải tốn rất nhiều công sức, tiền bạc để khắc phục. Trong quá trình khắc phục đã tác động rất lớn đến đời sống, sức khỏe của người dân. Bí thư Tỉnh ủy nhấn mạnh những tác hại của các điểm tồn dư thuốc bảo vệ thực vật đã tác động rất lớn đến đời sống và sức khỏe của người dân.

Trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội phải hết sức chú ý đến việc bảo vệ những nguyên tắc, tiêu chuẩn về bảo vệ môi trường nhưng không máy móc. Cần nâng cao nhận thức đầy đủ, trách nhiệm cao, từ đó trở thành hành vi, hành động trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, nhất là cơ quan thường trực -  Sở Tài nguyên và Môi trường, chính quyền các cấp. Bên cạnh đó, nhận thức phải gắn liền với trách nhiệm; gắn trách nhiệm của người đứng đầu của cơ quan, đơn vị, tổ chức, địa phương.

Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh đề nghị cần phải quan tâm đến vấn đề rác thải, chất thải sinh hoạt, vì đây là vấn đề không chỉ ở đô thị mà nóng cả nông thôn; rác thải từ các cơ sở khám chữa bệnh; rác thải sản xuất kinh doanh từ các làng nghề, các cơ sở sản xuất kinh doanh ở ngoài các khu công nghiệp, khu kinh tế.

Bên cạnh đó, cần phải tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để phát hiện vấn đề; tiến tới quản lý thông minh, quản lý quan trắc để xử lý dứt điểm các tồn đọng liên quan đến môi trường.

PT