Giảm phí trước bạ, chấp nhận hụt thu, hỗ trợ ô tô lắp ráp trong nước
Đánh giá tác động đối với thu
NSNN, theo tính toán của Bộ Tài chính, tại thời điểm năm 2020 và năm
2022, theo đánh giá, số giảm thu NSNN về LPTB khoảng 5.238 tỷ đồng, số
tăng thu NSNN về thuế TTĐB, thuế GTGT khoảng 5.200 tỷ đồng.
Bộ
Tài chính xin ý kiến về giảm lệ phí trước bạ (LPTB) đối với ô tô sản
xuất, lắp ráp trong nước vào thời điểm từ 1/8/2024 cho đến hết ngày
31/01/2025.
Lợi cho ngành ô tô trong nước
Bộ
Tài chính vừa có công văn số 6506/BTC-CST gửi các Bộ, ngành, các cơ
quan liên quan xin ý kiến về việc tiếp tục giảm lệ phí trước bạ (LPTB)
đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước vào thời điểm từ 1/8/2024 cho
đến hết ngày 31/01/2025.
Đánh giá việc thực hiện giảm 50% mức thu
LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước thời gian qua, Bộ Tài
chính cho biết, kể từ khi dịch COVID – 19 bùng phát và nhanh chóng lan
rộng ra các quốc gia trên thế giới, tác động nghiêm trọng đến sự phát
triển kinh tế - xã hội các quốc gia. Sau dịch COVID – 19, nền kinh tế
vẫn chưa thực sự được "vận hành" một cách bình thường.
Để hỗ trợ
phát triển kinh tế, kể từ năm 2020 đến 2023, Bộ Tài chính đã xây dựng,
trình Chính phủ, trình Quốc hội ban hành nhiều chính sách giảm, giãn,
hoãn nhiều loại thuế, phí và tiền thuê đất cho người dân và doanh
nghiệp; trong đó, riêng mức thu LPTB được ban hành quy định giảm phí tại
03 Nghị định (Nghị định số 70/2020/NĐ-CP ngày 28/6/2020, Nghị định số
103/2021/NĐ-CP ngày 26/11/2021, Nghị định số 41/2023/NĐ-CP ngày
28/6/2023) giảm mức thu LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước
với mức giảm lên tới 50%, mỗi lần giảm trong thời gian khoảng 6 tháng.
Cụ
thể: Nghị định số 70/2020/NĐ-CP ngày 28/6/2020 có hiệu lực từ ngày
28/6/2020 đến hết ngày 31/12/2020; Nghị định số 103/2021/NĐ-CP ngày
26/11/2021 có hiệu lực từ ngày 01/12/2021 đến hết ngày 31/5/2022; Nghị
định số 41/2023/NĐ-CP ngày 28/6/2023 có hiệu lực từ ngày 01/7/2023 đến
hết ngày 31/12/2023.
Kể từ ngày 01/1/2024, mức thu LPTB đối với ô
tô sản xuất, lắp ráp trong nước được thực hiện theo Nghị định số
10/2022/NĐ-CP ngày 15/01/2022 của Chính phủ, theo đó mức thu LPTB đối
với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước bằng mức thu LPTB đối với ô tô
cùng loại.
Quá trình triển khai thực hiện chính sách giảm mức thu
LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước thời gian qua về cơ bản
đã đạt được các mục tiêu đề ra khi ban hành, có tác động tích cực đối
với người tiêu dùng, nhà sản xuất và phân phối ô tô sản xuất, lắp ráp
trong nước nói riêng và đối với nền kinh tế nói chung.
Trong 6
tháng cuối năm 2020, thực hiện giảm 50% mức thu LPTB theo Nghị định số
70/2020/NĐ-CP, số lượng ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đăng ký trước
bạ lần đầu là 209.584 xe, bình quân 34.930 xe/tháng, tăng gấp 2,03 lần
so với 6 tháng đầu năm 2020 (số lượng xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong
nước đăng ký trước bạ lần đầu trong 6 tháng đầu năm 2020 là 102.924 xe,
bình quân 17.574 xe/tháng).
Sang năm 2021, thực hiện giảm 50% mức
thu LPTB kể từ tháng 12/2021 đến hết tháng 5/2022 theo Nghị định số
103/2021/NĐ-CP, số lượng ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đăng ký trước
bạ lần đầu là 232.192 xe, trong đó, số lượng ô tô sản xuất, lắp ráp
trong nước đăng ký trước bạ lần đầu tháng 12/2021 và 5 tháng đầu năm
2022 lần lượt là 63.742 và 168.450 xe. Trong năm 2022, bình quân số
lượng ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đăng ký trước bạ lần đầu 5 tháng
đầu năm là 33.690 xe/tháng, cao hơn gấp 1,51 lần bình quân số lượng xe 7
tháng cuối năm (số lượng xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đăng ký
trước bạ lần đầu trong 7 tháng cuối năm 2022 là 155.423 xe, bình quân
22.203 xe/tháng).
Trong 6 tháng cuối năm 2023, thực hiện giảm 50%
mức thu LPTB theo Nghị định số 41/2023/NĐ-CP ngày 28/6/2023 của Chính
phủ, số lượng ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đăng ký trước bạ lần đầu
là 176.483 xe, bình quân 29.413 xe/tháng, tăng 1,6 lần so với 6 tháng
đầu năm 2023 (số lượng xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đăng ký
trước bạ lần đầu trong 6 tháng đầu năm 2023 là 107.194 xe, bình quân
17.865 xe/tháng).
Tuy nhiên, bên cạnh những mặt đạt được cho
ngành sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước cũng có những tác động tiêu cực
đối với ngân sách nhà nước (NSNN) và về mặt cam kết quốc tế.
Tác động mạnh tới việc cân đối ngân sách
Tại
Việt Nam, các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước đã bước
đầu khẳng định vai trò, vị trí đối với thị trường ô tô trong nước và đã
có bước phát triển mạnh mẽ cả về lượng và chất, đóng góp hàng tỷ USD vào
NSNN.
Tính đến hết năm 2022, cả nước có hơn 40 doanh nghiệp sản
xuất, lắp ráp ô tô với tổng công suất của các nhà máy ô tô tại Việt Nam
theo thiết kế khoảng 755.000 xe/năm, trong đó khu vực có vốn đầu tư nước
ngoài chiếm khoảng 35%, doanh nghiệp trong nước chiếm khoảng 65%, đáp
ứng khoảng 70% nhu cầu xe dưới 9 chỗ trong nước. Đến năm 2025, dự kiến
nhu cầu thị trường trong nước đạt khoảng 800 đến 900 nghìn xe/năm.
Thực
tế thị trường ô tô các tháng cuối năm 2023 và đầu năm 2024, doanh số
toàn thị trường ô tô 3 tháng đầu năm 2024 (bao gồm cả xe du lịch và xe
thương mại) sụt giảm đáng kể. Theo báo cáo bán hàng của Hiệp hội các nhà
sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), doanh số bán hàng các doanh nghiệp thuộc
VAMA đạt 58.165 xe, giảm 17% so với cùng kỳ năm 2023.
Để góp phần
kích thích tiêu dùng, hỗ trợ tài chính cho người dân, doanh nghiệp, tạo
đà để phục hồi tăng trưởng cho ngành sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước
trước bối cảnh nền kinh tế còn nhiều khó khăn, thách thức, Bộ Tài chính
cho rằng, việc tiếp tục thực hiện giảm mức thu LPTB đối với xe ô tô sản
xuất, lắp ráp trong nước là một trong những giải pháp cần thiết.
Theo
chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính trình Chính phủ tiếp tục giảm 50%
mức thu LPTB kể từ ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành đến hết ngày
31/1/2025. Từ ngày 1/2/2025 trở đi mức thu LPTB tiếp tục thực hiện theo
quy định tại Nghị định số 10/2022/NĐ-CP ngày 15/01/2022 của Chính phủ.
Đánh
giá tác động đối với thu NSNN, theo tính toán của Bộ Tài chính, tại
thời điểm năm 2020 và năm 2022, theo đánh giá, số giảm thu NSNN về LPTB
khoảng 5.238 tỷ đồng, số tăng thu NSNN về thuế TTĐB, thuế GTGT khoảng
5.200 tỷ đồng.
Việc
tiếp tục thực hiện chính sách giảm 50% mức thu LPTB đối với ô tô sản
xuất, lắp ráp trong nước vào giai đoạn hiện nay thì việc tăng thu từ
thuế TTĐB và thuế GTGT có thể sẽ không đủ để bù đắp cho việc giảm LPTB.
Dự kiến, việc giảm 50% mức thu LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong
nước có thể làm giảm thu NSNN về LPTB bình quân khoảng 867 tỷ
đồng/tháng (tương đương mức giảm theo Nghị định số 41/2023/NĐ-CP).
Ngoài
ra, việc giảm 50% mức thu LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong
nước có thể tác động đến cân đối thu NSNN của các địa phương. Theo quy
định của Luật NSNN, khoản thu LPTB thuộc ngân sách địa phương. Việc giảm
50% mức thu LPTB đối với ô tô, sản xuất lắp ráp trong nước khả năng sẽ
làm tăng số lượng xe ô tô tiêu thụ và đăng ký nên số thu từ LPTB, thuế
TTĐB, thuế GTGT có thể tăng.
Tuy nhiên, số thu thực tế từ thuế
TTĐB và thuế GTGT chỉ tập trung ở 8 địa phương nơi có các công ty sản
xuất, lắp ráp ô tô trong nước, còn các địa phương khác đều giảm thu ngân
sách địa phương từ chính sách này. Do đó, địa phương đã có yêu cầu ngân
sách trung ương cấp bù khoản hụt thu này để đảm bảo cân đối ngân sách
địa phương.
Anh Minh
Nguồn: Chinhphu.vn (25/6/2024).