Sáng 08/10, Uỷ ban Dân tộc tổ chức Hội nghị trực tuyến sơ kết công tác dân tộc 9 tháng đầu năm; triển khai nhiệm vụ trọng tâm 3 tháng cuối năm 2021. Đồng chí Hầu A Lềnh – Uỷ viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Uỷ ban Dân tộc chủ trì hội nghị.

Tham dự hội nghị tại điểm cầu Nghệ An có các đồng chí Tỉnh ủy viên: Bùi Đình Long, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; Vi Văn Sơn – Trưởng Ban Dân tộc tỉnh; lãnh đạo Ban Dân vận Tỉnh uỷ; lãnh đạo các sở, ngành liên quan.

Quang cảnh hội nghị

Các đại biểu tham dự hội nghị tại điểm cầu Nghệ An

Năm 2021, cả nước có 3.434 xã thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn 51 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, bao gồm 1.673 xã khu vực I, 210 xã khu vực II và 1.551 xa khu vực III.

Thời gian qua, công tác dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc luôn được Tỉnh uỷ, HĐND, UBND các tỉnh, thành phố quan tâm, chỉ đạo triển khai. Mặc dù Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 chưa được phê duyệt, song Ban Dân tộc và cơ quan công tác dân tộc các tỉnh, thành phố đã tham mưu cho UBND tỉnh, thành phố chuẩn bị các điều kiện liên quan để thực hiện Chương trình. Hiện, Ban Dân tộc các tỉnh, thành đang tham mưu UBND tỉnh rà soát, tổng hợp nhu cầu vốn và cam kết giải ngân vốn đầu tư công Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số năm 2021, 2022.

Bên cạnh thực hiện các Chương trình, chính sách dân tộc của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, một số địa phương vùng dân tộc thiểu số và miền núi còn ban hành các chính sách đặc thù riêng của địa phương, như: Chính sách hỗ trợ học phí và trợ cấp xã hội cho học sinh là người dân tộc thiểu số các cấp; chính sách về chế độ đãi ngộ đối với bác sĩ công tác tại các trạm y tế vùng dân tộc thiểu số và miền núi; chính sách hỗ trợ mua bảo hiểm y tế cho người đồng bào dân tộc thiểu số không thuộc vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn; chính sách hỗ trợ, tặng quà cho hộ dân tộc thiểu số tiêu biểu; chính sách hỗ trợ lãi suất đối với hộ đồng bào dân tộc thiểu số.

Theo đánh giá của các đại biểu, tình hình vùng dân tộc thiểu số và miền núi 9 tháng đầu năm 2021 cơ bản ổn định: An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm, các hoạt động tôn giáo đúng pháp luật… Đặc biệt, mặc dù đại dịch COVID-19 đã làm ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện các chính sách dân tộc, một số nhiệm vụ phải điều chỉnh kế hoạch cho phù hợp thực tiễn; cùng với thiên tai làm đời sống của bà con dân gặp không ít khó khăn… nhưng được sự chỉ đạo kịp thời của cấp uỷ, chính quyền các cấp và bằng tinh thần đoàn kết, các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 được bà con vùng dân tộc thiểu số thực hiện tốt, góp phần quan trọng trong việc kiểm soát, khống chế dịch bệnh; đời sống đồng bào các dân tộc thiểu số và các vấn đề an sinh xã hội trên địa bàn miền núi tiếp tục được quan tâm đảm bảo.

Xác định công tác dân tộc là công tác quan trọng, thường xuyên, phát biểu ý kiến tại hội nghị, lãnh đạo các tỉnh, thành đã báo cáo tình hình, kết quả triển khai công tác dân tộc của địa phương; đồng thời, đề xuất một số nội dung liên quan đến chính sách phát triển vùng dân tộc thiểu số. Theo các đại biểu, thực hiện chính sách phát triển dân tộc nên tập trung nguồn lực để xây dựng các mô hình phát triển kinh tế, từ mô hình xây dựng lên các tổ hợp tác, hợp tác xã, đây là giải pháp thiết thực để đưa kinh tế vùng dân tộc thiểu số phát triển một cách thực chất nhất.

Đa số các ý kiến đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sớm phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030. Cùng với đó, đề nghị Chỉnh phủ, Uỷ ban Dân tộc và các Bộ, ngành sớm ban hành chính sách và các văn bản hướng dẫn thực hiện Chương trình. Một số ý kiến đề nghị ban hành tiêu chí để xác định các xã thoát khỏi diện đặc biệt khó khăn; có hướng dẫn cụ thể việc thực hiện các chế độ, chính sách đối với các xã, thôn không còn thuộc diện đặc biệt khó khăn và thôn đặc biệt khó khăn thuộc xã đạt chuẩn nông thôn mới giai đoạn 2021-2025.

Đ/c Vi Văn Sơn – Trưởng Ban Dân tộc tỉnh phát biểu tại hội nghị

Tại Nghệ An, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Vi Văn Sơn cho biết: Thời gian qua, tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi cơ bản ổn định. Đồng bào dân tộc trên địa bàn tỉnh tập trung chăm lo sản xuất, phòng chống dịch COVID-19.

Đối với việc chuẩn bị triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh thẳng thắn thừa nhận đang lúng túng và lo lắng về việc triển khai Chương trình vì văn bản hướng dẫn của cấp trên có nội dung chưa thống nhất, có nội dung chưa kịp thời. Đồng thời, bày tỏ sự lo lắng sau khi được phê duyệt nguồn vốn để thực hiện Chương trình thì việc triển khai các chính sách sao cho đồng bộ, đúng với chỉ đạo của Trung ương.

Tại Nghệ An, công tác dân tộc, chính sách phát triển dân tộc được tỉnh đặc biệt quan tâm triển khai (trong ảnh đoàn công tác UBND tỉnh do Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung làm trưởng đoàn đến thăm bà con dân tộc tại bản Yên Hoà, xã Mỹ Lý, huyện Kỳ Sơn vào tháng 02/2020)

Kiến nghị tại hội nghị, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh đề nghị Uỷ ban Dân tộc tham mưu Chính phủ bố trí kinh phí để Ban Dân tộc các tỉnh có kinh phí đi thăm các đơn vị đứng chân trên địa bàn miền núi, đồng bào dân tộc thiểu số; tổ chức đánh giá rà soát 5 năm thực hiện Đề án phát triển đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức người dân tộc thiểu số trong tình hình mới; kiến nghị với Chính phủ có chính sách hỗ trợ cho bệnh nhân mắc COVID-19 là người dân tộc thiểu số thuộc hộ cận nghèo…

Phát biểu kết luận hội nghị, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Uỷ ban Dân tộc Hầu A Lềnh đã giải đáp cụ thể một số vấn đề được đại biểu quan tâm tập trung cho ý kiến. Trong đó, đối với Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, hiện nay Uỷ ban Dân tộc đã hoàn thiện báo cáo nghiên cứu khả thi trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt. Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã xây dựng xong dự thảo Nghị định quản lý đầu tư Chương trình đang trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Uỷ ban Dân tộc cũng đã hoàn thiện việc xây dựng dự thảo Quyết định nguyên tắc, tiêu chí định mức phân bổ làm cơ sở cho các địa phương thực hiện việc phân bổ nguồn ngân sách Trung ương, cũng như nguồn ngân sách địa phương. Tuy nhiên, nội dung này rất khó, bởi Chương trình có 10 dự án thành phần liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực, đối tượng, địa bàn, mỗi dự án lại khác nhau. Bởi vậy, việc xây dựng nguyên tắc, tiêu chí, định mức phải hết sức kỹ lưỡng và không thể có một nguyên tắc, tiêu chí cho cả Chương trình được mà sẽ xây dựng riêng cho từng dự án.

Trong số dự án của Chương trình, Uỷ ban Dân tộc chỉ chủ trì một số dự án, cơ bản các dự án còn lại do các Bộ, các địa phương chủ trì thực hiện nên việc xây dựng các thông tư, văn bản hướng dẫn chưa đáp ứng được yêu cầu sớm về mặt thời gian.

Đối với việc tổ chức bộ máy quản lý Chương trình, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Hầu A Lềnh cho hay: Tại Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khoá XV đã có yêu cầu tích hợp 3 Chương trình mục tiêu quốc gia là xây dựng Nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi để thành lập một bộ máy quản lý cấp Trung ương. Hiện nay, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ quyết định phê duyệt thành lập bộ máy quản lý Chương trình cấp Trung ương. Theo đó, Uỷ ban Dân tộc sẽ phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư để sớm hướng dẫn mô hình quản lý này xuống các địa phương, các địa phương sẽ phải kiện toàn để thống nhất một cơ quan quản lý Chương trình mục tiêu quốc gia chung để tạo sự đồng bộ, thống nhất, thông suốt từ Trung ương đến địa phương thực hiện có hiệu quả các Chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn.

Phan Quỳnh