Từ ngày
01/7/2025, chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh nộp
thuế theo phương pháp kê khai thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc. Chính
sách này cũng sẽ áp dụng đối với chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có
đăng ký kinh doanh còn lại nhưng từ ngày 01/7/2029.
Đó
là quy định tại Nghị định số 158/2025/NĐ-CP ngày 25/6/2025 của Chính
phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHXH về
BHXH bắt buộc. Chính sách này tạo cơ hội giúp các chủ hộ kinh doanh
được tiếp cận và thụ hưởng các chế độ an sinh xã hội bền vững như: hưu
trí, ốm đau, thai sản,… tương tự như người lao động làm việc theo hợp
đồng lao động.
Mức đóng thấp nhất là 585.000 đồng/tháng (tại thời điểm tháng 7/2025)
Theo
Luật BHXH năm 2014 (hiện đã hết hiệu lực), chủ hộ kinh doanh cá thể
(KDCT) không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc mà thuộc diện tham
gia BHXH tự nguyện nếu có nhu cầu. Tuy nhiên, từ ngày 01/7/2025 khi Luật
BHXH năm 2024 có hiệu lực, thay thế Luật BHXH 2014 thì chủ hộ KDCT có
đăng ký kinh doanh theo quy định của Chính phủ (trừ trường hợp đã đủ
tuổi nghỉ hưu theo quy định tại khoản 2 Điều 169 của Bộ Luật Lao động)
thuộc diện bắt buộc tham gia BHXH.
Căn cứ đóng, mức đóng và phương thức đóng BHXH bắt buộc của chủ hộ KDCT như sau:
- Về mức đóng và căn cứ đóng:
Theo
quy định, mức đóng hằng tháng tính theo tỷ lệ % tiền lương làm căn cứ
đóng BHXH bắt buộc, bằng 3% vào quỹ ốm đau và thai sản, 22% vào quỹ hưu
trí và tử tuất.
Chủ
hộ kinh doanh được lựa chọn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc
nhưng thấp nhất bằng mức tham chiếu và cao nhất bằng 20 lần mức tham
chiếu tại thời điểm đóng; mức tham chiếu hiện nay bằng mức lương cơ sở
(2.340.000 đồng/tháng). Vì vậy, mức đóng hiện tại của chủ hộ, cụ thể:
- Mức đóng BHXH bắt buộc thấp nhất là 585.000 đồng/tháng (25% x 2.340.000 đồng/tháng).
- Mức đóng BHXH bắt buộc cao nhất hiện nay là 11.700.000 đồng/tháng (25% x 20 lần x 2.340.000 đồng/tháng)
Mức
đóng BHXH bắt buộc của chủ hộ KDCT sẽ thay đổi tùy theo mức tham chiếu
(tại thời điểm tháng 7/2025 mức tham chiếu bằng mức lương cơ sở).
- Về phương thức đóng: Chủ hộ có thể lựa chọn phương thức đóng linh hoạt hằng tháng, 3 tháng hoặc 6 tháng một lần tùy theo nhu cầu.
Đảm bảo quyền lợi của chủ hộ KDCT đã tham gia BHXH bắt buộc trước đây
Quyền
lợi BHXH đối với chủ hộ KDCT đã có quá trình đóng BHXH bắt buộc được
giải quyết đảm bảo đúng quy định. Cụ thể, theo Nghị quyết số
78/2025/UBTVQH15 ngày 19/5/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc
ghi nhận thời gian đóng BHXH bắt buộc của chủ hộ kinh doanh đã tham gia
trước ngày Luật BHXH số 41/2024/QH15 có hiệu lực thi hành (trước ngày
01/7/2025), quy định như sau:
-
Ghi nhận thời gian chủ hộ kinh doanh đã đóng BHXH bắt buộc trước ngày
01/7/2025 để làm căn cứ giải quyết chế độ BHXH theo quy định của pháp
luật về BHXH.
-
Chủ hộ kinh doanh đã đủ điều kiện hưởng chế độ BHXH trước ngày Nghị
quyết này có hiệu lực thi hành thì được giải quyết hưởng chế độ BHXH kể
từ ngày đủ điều kiện hưởng chế độ BHXH theo quy định.
Thực
hiện Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, BHXH các tỉnh, thành phố
trực thuộc Trung ương căn cứ quy định nêu trên xác nhận thời gian chủ
hộ kinh doanh đã đóng BHXH bắt buộc trước ngày 01/7/2025 và giải quyết
chế độ BHXH phát sinh theo đúng quy định của pháp luật.
Quy
định này có hiệu lực đồng nghĩa với việc trên cả nước sẽ có khoảng
3.539 chủ hộ KDCT thuộc diện được ghi nhận thời gian đã đóng BHXH bắt
buộc để làm căn cứ giải quyết chế độ BHXH theo quy định của pháp luật về
BHXH. Trước đó, để giải quyết đảm bảo quyền lợi BHXH đối với chủ hộ
KDCT đã có quá trình đóng BHXH bắt buộc, BHXH Việt Nam đã có các văn bản
gửi các Bộ, cơ quan thẩm quyền để báo cáo, đề xuất giải quyết đối với
chủ hộ KDCT đã đóng BHXH bắt buộc nhằm đảm bảo quyền lợi cho người tham
gia, thụ hưởng chính sách./.