Mưa lớn kéo dài khiến nhiều diện tích rau màu ở Nghệ An ngập úng nghiêm trọng. Nông dân buộc phải thu hoạch non, sản lượng thấp, giá bán giảm, trong khi các thương lái và doanh nghiệp cùng chung tay hỗ trợ tiêu thụ, cứu mùa vụ cho bà con vùng trũng.

Rau thu hoạch non, năng suất thấp, giá giảm

Xã Quỳnh Anh, một trong những “vựa rau” lớn nhất tỉnh đang đối mặt với thiệt hại nặng nề. Hàng trăm héc-ta hành, rau cải, củ cải, khoai lang bị ngập sâu, hư hỏng do mưa kéo dài.

Ông Nguyễn Bình Minh ở xóm 5 xã Quỳnh Anh, trồng 5 sào hành, cho biết: “Ruộng hành mới trồng, chăm sóc 40 ngày, dự kiến 10 ngày nữa mới thu hoạch, nhưng nước ngập quá, phải thu hoạch non để tránh thối hỏng. Hai ngày qua tôi thuê thêm hàng chục lao động, mỗi người 250.000 đồng/ngày, kèm cơm trưa, làm luôn tại ruộng giữa mưa gió”.

Do thu hoạch non, hành lá ngắn, năng suất thấp. Giá bán giảm chỉ còn 3.000 – 4.000 đồng/kg, trong khi trước mưa có thể đạt 7.000 đồng/kg.

Thu hoạch đồng loạt, diện tích lớn nên việc tiêu thụ khá khó khăn. Trong thời điểm này, các thương lái địa phương đã nỗ lực kết nối tiêu thụ cho bà con. Ảnh: T.P

Ông Minh tính toán: “Bình thường mỗi sào hành lãi khoảng 3 triệu đồng, nay thu hoạch sớm, mưa dập gãy, lỗ ít nhất 1,5 – 2 triệu đồng/sào. 5 sào coi như mất trắng gần chục triệu đồng”.

Tại phường Quỳnh Mai, nhiều diện tích củ cải, khoai lang và rau cải cũng bị ngập. Bà Lê Thị Tùng, khối Đại Đồng cho biết: “70% diện tích củ cải bị hỏng, số còn lại bán chỉ được 1.000 đồng/kg, chưa đủ tiền thuê nhân công thu hoạch. Một sào coi như lỗ 4 triệu đồng”.

Bà Hoàng Thị Bình, nông dân xã Quỳnh Anh cũng chia sẻ: “Cách đây 2 ngày, củ cải bán với giá 3.000 – 4.000 đồng/kg, nay ngập hỏng chỉ còn 1.000 – 2.000 đồng/kg. Thêm vào đó, phải thuê nhân công thu hoạch cấp tập mới kịp nên thu không đủ bù chi”.

Mưa lớn, gây ngập úng diện tích rau màu, phần lớn nông dân đang đối diện cảnh thu hoạch non, năng suất thấp, giá giảm, trong khi chi phí nhân công, vật tư vẫn cao.

Thương lái chung tay, nỗ lực cứu mùa vụ

Trong khi đó, việc tiêu thụ rau càng trở nên nan giải. Cả làng Quỳnh Anh, Quỳnh Mai cùng đồng loạt thu hoạch non, sản lượng đưa ra thị trường tăng gấp nhiều lần, vượt quá sức mua. Thương lái địa phương thu gom chủ yếu để cung cấp cho các chợ và nhà hàng trong vùng, nhưng cũng chỉ tiêu thụ được 3 – 4 tấn/ngày, quá nhỏ bé so với lượng rau ngập úng cần “giải cứu”.

Bà Lê Thị Hoài, một thương lái ở xã Quỳnh Anh lo lắng: “Rau nhiều quá, chất lượng lại kém, chúng tôi cũng không biết đưa đi đâu tiêu thụ. Đầu mối ngoài tỉnh đều báo đã đủ nguồn cung, không nhập thêm được nữa”.

Tại chợ đầu mối ở phường Thành Vinh, bà Phan Thị Đạo, chủ một quầy kinh doanh rau, củ cho biết: "Theo thông tin từ các thương lái ở xã Quỳnh Anh, Hoàng Mai báo về hiện bà con đang thu hoạch rau cải, củ cải và hành lá chạy ngập với số lượng lớn. Do đó, dù không có kế hoạch nhập hàng nhưng trong tình thế này, chúng tôi vẫn chấp nhận thu mua. Đương nhiên là giá không cao như rau đạt chuẩn, song phần nào cũng giúp bà con vớt vát lại vốn. Theo đó, mỗi ngày, tôi nhận tiêu thụ khoảng 2 - 3 tấn rau các loại từ vùng ngập".

Trước nguy cơ hàng trăm héc-ta rau mất trắng, các hợp tác xã nông nghiệp cùng chính quyền địa phương đã triển khai nhiều biện pháp khẩn cấp nhằm hạn chế thấp nhất thiệt hại. Tại Quỳnh Anh, HTX nông nghiệp đã tháo 5 cửa cống ra biển, mở hết công suất, trực 24/24 giờ để giảm ngập.

Bà con bất chấp mưa to gió lớn, đội mưa ra đồng nạo vét luống rãnh, làm luống cao, không để nước tù đọng. Nhiều hộ còn chủ động di dời những diện tích hành lá mới trồng lên vùng đất cao hơn để tái sản xuất ngay sau khi nước rút. Dù chưa biết tình hình mưa mấy ngày tới sẽ diễn biến thế nào, nhưng những nỗ lực này phần nào giúp giảm thiểu nguy cơ úng thối trên diện rộng.

Giữa mưa tầm tã, người nhổ hành, người vớt rau cải, người gánh gồng rau lên bờ, tất cả đều hối hả, vừa để cứu chút vốn liếng cuối cùng, vừa mong có thể kịp đưa rau ra chợ tiêu thụ trước khi hư hỏng hoàn toàn. Thương lái cũng khẩn trương cân, vận chuyển liên hệ khắp nơi để tiêu thụ cho bà con.

Song, đó chỉ là giải pháp trước mắt. Về lâu dài, bà con mong muốn các giải pháp căn cơ như quy hoạch vùng rau an toàn, hệ thống thoát nước đồng bộ, cùng với chuỗi tiêu thụ ổn định có sự tham gia của doanh nghiệp và HTX. Chỉ khi đó, người nông dân mới giảm bớt cảnh thu hoạch non, năng suất thấp, giá giảm, đồng thời bảo đảm thu nhập ổn định, phát triển bền vững sản xuất rau màu vùng trũng.

Thanh Phúc

Nguồn: Báo - PTTH Nghệ An (18/8/2025)