Sáng 20/5, tại TX Cửa Lò, Bộ Quốc phòng phối hợp với Tỉnh ủy Nghệ An tổ chức Hội thảo khoa học “50 năm Chiến dịch phòng ngự Cánh Đồng Chum-Xiêng Khoảng - Thắng lợi và bài học kinh nghiệm”.

Các đồng chí: Thượng tướng Lê Huy Vịnh - Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; Thái Thanh Quý - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội, Chủ tịch HĐND tỉnh; Trung tướng Trịnh Văn Quyết - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam; Trung tướng Nguyễn Doãn Anh – Ủy viên Trung ương Đảng, Tư lệnh Quân khu 4; Thiếu tướng Nguyễn Hoàng Nhiên – Viện trưởng Viện Lịch sử quân sự đồng chủ trì hội nghị.

Tham dự hội nghị, về phía nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào có các đồng chí: Sẻng Phết Hung Bun Nhuông - Đại sứ Đặc mệnh Toàn quyền nước CHDCND Lào tại Việt Nam; Nò Bi Hả Đông Giao -  Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Xiêng Khoảng.

Về phía tỉnh Nghệ An có các đồng chí: Nguyễn Văn Thông – Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy; Nguyễn Nam Đình - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh; Lê Hồng Vinh - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh.

Quang cảnh hội thảo

Phát biểu khai mạc hội thảo, Thượng tướng Lê Huy Vịnh – Thứ trưởng Bộ Quốc phòng khẳng định: Hội thảo khoa học “50 năm Chiến dịch phòng ngự Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng - Thắng lợi và bài học kinh nghiệm” là dịp để ôn lại truyền thống đấu tranh anh hùng, bất khuất của dân tộc, tinh thần quốc tế vô sản trong sáng và cao cả của Quân đội nhân dân Việt Nam, thực hiện thắng lợi phương châm “giúp nhân dân nước bạn tức là mình tự giúp mình” trong thực hiện nhiệm vụ quốc tế giúp cách mạng Lào, góp phần hun đúc tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự cường cho thế hệ trẻ hai nước Việt Nam - Lào hôm nay và mai sau.

Chiến thắng Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng mùa mưa 1972 - biểu tượng sinh động của tình đoàn kết chiến đấu đặc biệt Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam.

Cách đây 50 năm, dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng, Quân ủy Trung ương hai nước Việt Nam và Lào, liên quân Việt Nam - Lào tiến hành và giành được thắng lợi to lớn trong Chiến dịch phòng ngự Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng. Thắng lợi của Chiến dịch đã đánh bại một bước quan trọng chiến lược “Chiến tranh đặc biệt tăng cường” của Mỹ ở Lào, bảo vệ vững chắc vùng giải phóng có ý nghĩa chiến lược đối với cách mạng Lào, tạo thế phối hợp trong cuộc tiến công chiến lược năm 1972 của quân và dân ta trên chiến trường miền Nam Việt Nam. Chiến thắng Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng mùa mưa 1972 trở thành biểu tượng sinh động của tình đoàn kết chiến đấu đặc biệt Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam. Đây là lần đầu tiên ta và bạn tiến hành một chiến dịch phòng ngự hoàn chỉnh trên chiến trường Lào, để lại nhiều bài học quý về lý luận và thực tiễn phát triển của nghệ thuật chiến dịch.

Đại tá Ngô Doanh – Nguyên Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 2, Trung đoàn 335 tham gia chiến dịch, nhân chứng lịch sử tham luận tại hội thảo

Đầu năm 1972, thực hiện quyết tâm mở cuộc tiến công chiến lược trên chiến trường miền Nam Việt Nam, Bộ Chính trị, Trung ương Đảng và Quân ủy Trung ương ta quyết định tập trung lực lượng, bảo đảm hậu cần, kỹ thuật và vũ khí trang bị tổ chức tiến công địch trên 3 hướng: Đông Nam Bộ, Trị - Thiên và Tây Nguyên. Đồng thời, phát huy thế liên hoàn chiến trường, Trung ương Đảng, Quân ủy Trung ương hai nước Việt Nam và Lào thống nhất: Ngay sau khi kết thúc Chiến dịch Cánh Đồng Chum - Mường Sủi mùa khô 1971 - 1972, ta và Bạn chủ động tổ chức phòng ngự, kiên quyết không để địch tái chiếm địa bàn chiến lược quan trọng Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng mùa mưa 1972, giữ vững thế chiến lược của cách mạng Việt Nam và Lào ở Thượng Lào, bảo vệ “sườn phải” cho hai chiến dịch của ta diễn ra ở Bắc Tây Nguyên và Trị - Thiên.

Thực hiện chủ trương đề ra, đầu tháng 4 năm 1972, Quân ủy Trung ương ta và Bạn quyết định mở Chiến dịch phòng ngự Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng. Lực lượng tham gia chiến dịch: Về phía Việt Nam, gồm có 5 trung đoàn bộ binh, 2 tiểu đoàn đặc công, 1 tiểu đoàn pháo binh, 4 tiểu đoàn pháo và súng máy phòng không, 1 tiểu đoàn xe tăng và 2 tiểu đoàn công binh; phía Lào, gồm có 7 tiểu đoàn chủ lực, 1 đại đội xe tăng, 2 đại đội pháo binh, 2 đại đội súng máy phòng không, 1 đại đội công binh và 4 đại đội địa phương.

Đại tá Vông Xây In Tha Khăm – Trưởng phòng Tùy viên Quốc phòng, Đại sứ quán nước CHDCND Lào tại Việt Nam tham luận

Dựa vào thế trận phòng ngự được ta và Bạn chuẩn bị khoa học, vững chắc, có chiều sâu, bằng cách đánh mưu lược, sáng tạo, trải qua 179 ngày đêm (21/5 – 15/11/1972) liên tục chiến đấu, liên quân Việt Nam - Lào đã đánh bại cuộc tiến công quy mô lớn, có tính chất chiến lược của địch, giữ vững địa bàn chiến lược quan trọng Cánh Đồng Chum. Liên quân Việt Nam - Lào đã đánh tổng cộng 244 trận, loại khỏi vòng chiến đấu 5.759 tên địch; đánh bại 8 binh đoàn cơ động, 3 tiểu đoàn quân Thái Lan, bắn rơi 38 máy bay, thu 859 súng các loại…

Chiến thắng Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng mùa mưa 1972 đánh dấu bước trưởng thành lớn về nhận thức, tư tưởng, kỹ thuật, chiến thuật và cách đánh trong điều kiện phòng ngự kéo dài suốt mùa mưa, khả năng tiếp tế khó khăn. Việc tiêu diệt một bộ phận lớn sinh lực địch, giữ vững Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng trong mùa mưa năm 1972 đã làm thay đổi cục chiến trường có lợi cho cách mạng Lào, tạo thế phối hợp hiệu quả với chiến trường miền Nam Việt Nam trong cuộc tiến công chiến lược năm 1972.

Chiến thắng Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng mùa mưa 1972 đã giáng đòn nặng nề vào chiến lược “Chiến tranh đặc biệt tăng cường” của đế quốc Mỹ ở Lào, làm thất bại một bước quan trọng âm mưu kéo dài và mở rộng chiến tranh của Mỹ ở Đông Dương. Chiến thắng đó in đậm mốc son trong dòng chảy lịch sử cách mạng Việt Nam, một trong những biểu tượng sinh động của tình đoàn kết chiến đấu đặc biệt giữa Đảng, Nhà nước, Quân đội và nhân dân hai nước Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam. Đây là thắng lợi của một chiến dịch phòng ngự hoàn chỉnh được ta và Bạn tổ chức trên chiến trường Lào, với nhiều cách đánh sáng tạo, linh hoạt, hiệu quả, để lại nhiều kinh nghiệm quý, góp phần làm phong phú lý luận về nghệ thuật chiến dịch.

Nghệ An là hậu phương trực tiếp cung cấp sức người, sức của cho các chiến trường trên nước Bạn Lào.

Bí thư Tỉnh ủy Thái Thanh Quý phát biểu

Phát biểu chào mừng Hội thảo, Bí thư Tỉnh ủy Thái Thanh Quý khẳng định, giá trị, sức lan tỏa của Chiến dịch phòng ngự Cánh đồng Chum - Xiêng khoảng đã vượt ra khỏi giới hạn về không gian và thời gian, để lại nhiều bài học quý báu trong việc xây dựng mối quan hệ hữu nghị đặc biệt Việt - Lào, đúc kết nhiều kinh nghiệm, làm phong phú thêm nghệ thuật quân sự Việt Nam trong tổ chức, bố trí, sử dụng và phối hợp xây dựng thế trận phòng thủ, thế trận quốc phòng toàn dân bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới. Trong những thắng lợi cách mạng đó, có đóng góp không nhỏ về sức người, sức của của quân và dân Nghệ An.

Nằm ở vị trí trung tâm vùng Bắc Trung Bộ, có đường biên giới chung với nước bạn Lào dài nhất cả nước, hơn 468km, tỉnh Nghệ An có vị trí quan trọng, mang tính nền tảng, đặc thù trong quan hệ Việt Nam – Lào. Trong những năm tháng kháng chiến, Nghệ An là hậu phương trực tiếp cung cấp sức người, sức của cho các chiến trường trên nước Bạn Lào. Riêng trong chiến dịch Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng năm 1972, Nghệ An đã huy động 02 tiểu đoàn, 01 trung đội, 03 đại đội vũ trang địa phương cùng hơn 4.000 dân công hỏa tuyến và thanh niên xung phong để phối hợp với quân, dân tỉnh Xiêng Khoảng tổ chức phòng ngự, tiêu diệt phỉ, giữ vững và mở rộng vùng giải phóng trên nước bạn Lào; phối hợp với Quân khu 4 chuyển 5.000 tấn lương thực, thực phẩm, thuốc men và bảo đảm giao thông liên lạc phục vụ Chiến dịch. Tỉnh Nghệ An đã đón nhận, cưu mang hàng ngàn đồng bào Xiêng Khoảng phải tản cư trong chiến tranh như những người thân trong gia đình. Hàng vạn con em Nghệ An đã tình nguyện sang chiến đấu, phục vụ chiến đấu trên đất nước Bạn và đã được nhân dân các bộ tộc Lào nuôi dưỡng, bảo vệ. Nghệ An cũng là địa phương được chọn làm nơi yên nghỉ của hơn 13.000 anh hùng, liệt sỹ trong cả nước đã hy sinh trên đất bạn Lào trong các cuộc kháng chiến.

Bước vào thời kỳ hội nhập, mở cửa, thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại của Đảng, Nhà nước ta, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Nghệ An đã duy trì, phát triển mối quan hệ hợp tác, hữu nghị tốt đẹp với nhiều địa phương của nước bạn Lào, nhất là các tỉnh có chung đường biên giới, trong đó có tỉnh Xiêng Khoảng. Các hoạt động giao lưu, hợp tác giữa tỉnh Nghệ An và tỉnh Xiêng Khoảng đã được duy trì thường xuyên, có chiều sâu, ngày càng hiệu quả trên nhiều lĩnh vực. Bên cạnh công tác đối ngoại, các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội được tỉnh Nghệ An nỗ lực thực hiện và đạt kết quả khá toàn diện.

Thành công của Chiến dịch để lại nhiều bài học quý, góp phần làm phong phú thêm lý luận về nghệ thuật chiến dịch Việt Nam

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lê Hồng Vinh tham luận nội dung: Phát huy mối quan hệ hữu nghị, đoàn kết chiến đấu đặc biệt giữa hai tỉnh Nghệ An và Xiêng Khoảng trong hợp tác và phát triển hiện nay

Tại Hội thảo, các tham luận đã khẳng định chiến thắng Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng mùa mưa năm 1972 - Một thành công xuất sắc trong lãnh đạo, chỉ đạo chiến tranh cách mạng của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương hai nước Việt Nam – Lào. Chiến thắng Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng mùa mưa năm 1972 đánh bại thêm một bước cơ bản Học thuyết Níchxơn ở Lào, tạo ra thế và lực thuận lợi thúc đẩy cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước giành thắng lợi quyết định. Thắng lợi Chiến dịch phòng ngự Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng đánh dấu bước phát triển nghệ thuật chiến dịch, góp phần làm phong phú thêm lý luận về nghệ thuật quân sự của Quân đội ta…

Thượng tướng Lê Huy Vịnh – Thứ trưởng Bộ Quốc phòng phát biểu bế mạc hội thảo

Phát biểu bế mạc hội thảo, Thượng tướng Lê huy Vịnh khẳng định, tại Hội thảo các bài tham luận, với nội dung phong phú, chất lượng cao, góp phần khẳng định và làm sáng tỏ thêm tầm vóc, ý nghĩa và những nhân tố chiến thắng trong Chiến dịch phòng ngự Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng của liên quân Việt - Lào trong mùa mưa năm 1972, bảo vệ vững chắc vùng giải phóng, giữ vững thế chiến lược của ta ở Bắc Lào và bảo vệ sườn phải cho Chiến dịch tiến công Trị - Thiên và Chiến dịch bắc Tây Nguyên trong cuộc tiến công chiến lược năm 1972.

Thành công của Chiến dịch để lại nhiều bài học quý góp phần làm phong phú thêm lý luận về nghệ thuật chiến dịch Việt Nam, đặc biệt là với loại hình chiến dịch phòng ngự để chúng ta tiếp tục nghiên cứu, vận dụng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Chiến thắng Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng năm 1972 khẳng định liên minh chiến đấu Việt - Lào trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc được hình thành một cách tự nhiên như chính yêu cầu của lịch sử, ngày càng được củng cố bền chặt. Đây cũng chính là thắng lợi đặc biệt của liên minh chiến đấu đặc biệt, thể hiện tình đồng chí, đồng bào của hai nước Việt - Lào, sát cánh bên nhau trong cùng chiến hào chiến đấu chống kẻ thù chung, tô thắm thêm những trang lịch sử hào hùng về mối quan hệ của hai dân tộc Việt - Lào anh em.

Thứ trưởng Bộ Quốc phòng đề nghị, sau Hội thảo, Ban Tổ chức tiếp tục sưu tầm, cung cấp thêm tư liệu, sự kiện liên quan tới Chiến dịch phòng ngự Cánh Đồng Chum -  Xiêng Khoảng năm 1972 nói riêng, cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước nói chung để có cái nhìn khách quan, đúng đắn, đầy đủ hơn về nghệ thuật quân sự Việt Nam trong chiến tranh chống xâm lược, làm cơ sở phục vụ nghiên cứu lâu dài. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, nhằm đưa kết quả nghiên cứu vào thực tiễn; trở thành động lực thúc đẩy cán bộ, chiến sĩ trong lực lượng vũ trang cùng toàn Đảng, toàn dân phấn đấu thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ; góp phần xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới.

PT