Tổng kế hoạch vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách Trung ương giai đoạn 2021-2025 của 03 Chương trình MTQG được Thủ tướng Chính phủ giao cho tỉnh Nghệ An tại Quyết định số 652/QĐ-TTg ngày 28/5/2022 và Quyết định số 147/QĐ-TTg ngày 23/02/2023 là 5.344,388 tỷ đồng. Hiện nay, HĐND tỉnh đã phân bổ số vốn 4.931,108 tỷ đồng để thực hiện 03 Chương trình. Trong đó, Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới là 1.379,680 tỷ đồng, triển khai tại 411 xã; Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là 2.632,560 tỷ đồng, triển khai 9 dự án thành phần; Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững là 918,868 tỷ đồng, triển khai 2 dự án thành phần.
Tổng kế hoạch vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách Trung ương năm 2022 và năm 2023 của 03 chương trình MTQG được Thủ tướng Chính phủ giao là 2.476,294 tỷ đồng. Tính đến ngày 20/7/2023, lũy kế số vốn đã giải ngân 883,438 tỷ đồng, đạt 35,68 % KH.
Tổng kế hoạch vốn sự nghiệp năm 2022 và năm 2023 của 03 chương trình MTQG được giao là 1.715,077 tỷ đồng. Tính đến ngày 20/7/2023, lũy kế đã giải ngân 187,519 tỷ đồng, đạt 10,93%KH.
Thời gian qua, hoạt động truyền thông, tuyên truyền về các nội dung, nhiệm vụ của các chương trình MTQG đã được cấp ủy, chính quyền các cấp quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai sâu rộng, đa dạng với nhiều hình thức, từ đó, nâng cao chất lượng các phong trào. Với sự vào cuộc của hệ thống chính trị, các tổ chức, địa phương, đơn vị, Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, các cơ quan thông tin đại chúng, nhất là hệ thống báo, đài... đã tác động lớn, góp phần lan tỏa các nội dung thực hiện Chương trình MTQG trên địa bàn toàn tỉnh. Công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát tiếp tục được tỉnh quan tâm thực hiện.
Về triển khai Nghị định số 38/2023/NĐ-CP ngày 24/6/2023 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 27/2022/NĐ-CP ngày 19/4/2022 của Chính phủ quy định cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện các Chương trình MTQG, UBND tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan liên quan tiến hành rà soát, tham mưu triển khai thực hiện các nhiệm vụ mới được sửa đổi, bổ sung. Hiện nay, các sở, ngành đang khẩn trương rà soát, nghiên cứu các quy định mới của Nghị định 38/2023/NĐ-CP so với Nghị định 27/2022/NĐ-CP để có thể triển khai sớm nhất trong thời gian tới. Trong quá trình thực hiện, nếu có vướng mắc sẽ tiếp tục báo cáo với các Bộ, ngành Trung ương để được tháo gỡ, giải quyết.
Bên cạnh những kết quả tích cực đạt được trong quá trình triển khai các Chương trình MTQG, trên địa bàn tỉnh Nghệ An còn tồn tại một số hạn chế: Công tác chỉ đạo điều hành thực hiện ở các cấp còn chưa đồng bộ, nhất là cấp huyện, cấp xã vẫn còn nhiều lúng túng. Năng lực đội ngũ cán bộ cấp huyện, nhất là các huyện vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng miền núi còn bất cập, hạn chế. Tỷ lệ giải ngân các Chương trình MTQG còn thấp, nhất là vốn sự nghiệp. Kế hoạch vốn sự nghiệp giao muộn, việc đề xuất vốn sự nghiệp chưa thực sự bám sát vào tình hình thực tế tại các địa phương. Đối với vốn đầu tư phát triển, có sự chênh lệch đáng kể giữ tỷ lệ giải ngân của các Chương trình MTQG, trong đó Chương trình MTQG xây dựng NTM có tỷ lệ giải ngân cao hơn so với hai chương trình còn lại… Tại buổi làm việc, tỉnh Nghệ An đã kiến nghị Trung ương, các bộ, ngành một số nội dung cụ thể.
Nhiều nội dung được làm rõ qua quá trình giám sát
Đồng chí Trần Thị Thanh Lam – thành viên Đoàn giám sát đề nghị tỉnh cho biết những giải pháp để đạt được mục tiêu xã đạt chuẩn NTM
Tại buổi làm việc, các thành viên Đoàn giám sát đánh giá cao những kết quả tỉnh Nghệ An đạt được trong thời gian qua. Bên cạnh đó, các thành viên Đoàn giám sát cũng đề nghị các Sở, ban, ngành của tỉnh Nghệ An làm rõ một số nội dung: Hiện nay, các xã phấn đấu về đích NTM, NTM nâng cao là những xã còn có nhiều khó khăn, tuy nhiên chỉ tiêu phấn đấu đến năm 2025 của tỉnh là khá lớn, vậy tỉnh có giải pháp nào để phấn đấu hoàn thành mục tiêu đề ra? Tỉnh có tiến hành rà soát, đánh giá các chỉ tiêu ở các xã đã hoàn thành xây dựng NTM để đôn đốc các xã phấn đấu đạt được các mục tiêu, chỉ tiêu trong giai đoạn hiện tại?
Đồng chí Lâm Văn Đoan – thành viên Đoàn giám sát đề nghị tỉnh cho biết hiện nay có bao nhiêu dự án, tiểu dự án chưa triển khai
Các thành viên đoàn giám sát đề nghị tỉnh làm rõ nguồn vốn đối ứng của địa phương đối với các chương trình MTQG. Làm rõ nguyên nhân của một số tiểu dự án đến nay chưa giải ngân được nguồn vốn. Việc giải ngân vốn các Chương trình MTQG còn thấp, trong khi đó tỷ lệ hộ nghèo, tỷ lệ hộ nghèo vùng đồng bào dân tộc thiếu số lại giảm, đề nghị tỉnh làm rõ nguyên nhân của tình trạng này? Đề nghị tỉnh chỉ ra những dự án, tiểu dự án đề ra không phù hợp, đề xuất của tỉnh đối với những dự án, tiểu dự án này?... Lãnh đạo các Sở, ngành đã làm rõ những nội dung đoàn giám sát yêu cầu.
Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung giải trình làm rõ một số nội dung
Phát biểu giải trình tại buổi làm việc, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung trân trọng cảm ơn Đoàn Giám sát đã lựa chọn tỉnh Nghệ An để giám sát về việc triển khai thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về các Chương trình MTQG. Trong thời gian qua, Nghệ An luôn nhận được sự quan tâm của Trung ương và các Bộ, ngành trong quá trình thực hiện có nhiều vấn đề được và chưa được, thông qua đợt giám sát lần này, những cái chưa được đã được chỉ rõ.
Chủ tịch UBND tỉnh cho biết, trong 3 Chương trình này thì Chương trình MTQG về xây dựng NTM giai đoạn 2021 – 2025 và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 – 2025 đã có những giai đoạn thực hiện và đạt được nhiều kết quả. Qua quá trình thực hiện đã chứng minh được tính hiệu quả, tính thực chất, tính bền vững của 3 Chương trình; đặc biệt Chương trình MTQG xây dựng NTM đã đạt được nhiều kết quả tích cực, làm thay đổi bộ mặt nông thôn của cả nước, trong đó có Nghệ An.
Riêng với Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2030, đây là chương trình mới. Mục đích, ý nghĩa, mục tiêu đề ra rất rõ nhưng vấn đề thiết kế chương trình và bố trí nguồn lực còn phân tán. Chương trình này hiện có 10 dự án (14 tiểu dự án), ở địa phương thực hiện liên quan đến 18 Sở, ngành. Tại Nghệ An, liên quan đến 11 huyện, thị miền núi với nhiều nội dung. Vì vậy, mặc dù được bố trí tốt nguồn vốn nhưng thiết kế chương trình không tập trung, gây khó khăn cho các địa phương trong quá trình thực hiện, nhất là việc nâng cao đời sống, tạo sinh kế, giúp cho đồng bào vùng dân tộc thiểu số, miền núi thoát nghèo. Về thực hiện thí điểm, thực tế rất khó, nếu chọn một huyện làm thí điểm thì còn nhiều khó khăn, phát sinh nhiều vấn đề.
Về công tác giải ngân đạt thấp, Chủ tịch UBND tỉnh cho rằng, có nhiều nguyên nhân trong đó có nguyên nhân chủ quan về công tác chỉ đạo, điều hành, công tác chuẩn bị đầu tư, năng lực thực hiện, có trách nhiệm của cán bộ. Tỉnh Nghệ An rất quyết liệt, có sự tham gia của cấp ủy, 10 ngày báo cáo 1 lần về vấn đề giải ngân chung và giải ngân 3 Chương trình cho các đồng chí đứng đầu cấp ủy để cùng lãnh đạo, chỉ đạo với quan điểm rõ: Nếu không làm được thì chuyển việc, chuyển vốn, chuyển người, tỉnh sẽ cố gắng thực hiện để những tháng cuối năm công tác giải ngân nguồn vốn đạt tỷ lệ cao hơn…
Đồng chí Đoàn Hồng Vũ – Giám đốc Sở LĐ-TB&XH giải trình về Chương trình MTQG xóa đói giảm nghèo
Việc huy động các nguồn lực để cùng thực hiện các mục tiêu của 3 Chương trình, đặc biệt là mục tiêu hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo, đối tượng khó khăn rất được quan tâm, đặt trực tiếp dưới sự chỉ đạo của cấp ủy. Từ đầu năm 2023, tỉnh đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, đến thời điểm này, chương trình hỗ trợ nhà ở cho người nghèo đã huy động được trên 636 tỷ đồng, hỗ trợ xấp xỉ 12.500 căn nhà, từ đầu năm đến nay, các địa phương đã và đang thực hiện hơn 3.000 căn nhà cho hộ nghèo và hộ cận nghèo, hộ có chung đối tượng với Chương trình dân tộc thiểu số, Chương trình giảm nghèo bền vững nên tỉnh ưu tiên xã hội hóa thực hiện trước, sau đó rà soát và tiếp tục thực hiện …
Thực hiện 3 Chương trình MTQG lồng ghép với thực hiện các Nghị quyết được ban hành riêng cho tỉnh Nghệ An
Đồng chí Trần Quang Phương – Phó Chủ tịch Quốc hội phát biểu kết luận
Kết luận buổi làm việc, đồng chí Trần Quang Phương – Phó Chủ tịch Quốc hội đánh giá, với tinh thần trao đổi thẳng thắn, đầy trách nhiệm, báo cáo và trả lời của các Sở, ban, ngành và lãnh đạo UBND tỉnh đã làm rõ nhiều vấn đề mà đoàn giám sát yêu cầu.
Phó Chủ tịch Quốc hội đánh giá, với quyết tâm chính trị cao, sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, tỉnh Nghệ An đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận trong phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, đặc biệt, tỉnh đã thực hiện quan điểm phát triển phía Đông để hỗ trợ phía Tây, triển khai Chương trình xây dựng, sửa chữa nhà cho người nghèo, người có khó khăn về nhà ở… Trong quá trình thực hiện, tỉnh đã kịp thời kiến nghị Trung ương và các Bộ, ngành liên quan nhiều vấn đề khó khăn, vướng mắc để sửa đổi, bổ sung.
Đoàn giám sát chia sẻ với những khó khăn về điều kiện tự nhiên, số lượng thôn, bản, xã, huyện đặc biệt khó khăn còn lớn; dân số chủ yếu sinh sống ở vùng miền núi; các nguồn lực chưa đáp ứng nhu cầu. Số lượng văn bản chỉ đạo thực hiện các Chương trình MTQG lớn, còn có sự chồng chéo; năng lực của cán bộ cấp xã còn nhiều hạn chế. Áp lực chỉ tiêu vốn đối ứng và giải ngân vốn đầu tư lớn; cơ chế hỗ trợ liên kết chưa rõ; tính đặc thù, đặc cách trong triển khai thực hiện các dự án vẫn còn. Giảm nghèo chưa bền vững, đời sống sinh kế của người dân còn gặp nhiều khó khăn…
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị tỉnh chỉ đạo các cơ quan rà soát lại các số liệu, giải trình đầy đủ các nội dung mà các thành viên Đoàn giám sát đặt vấn đề. Tiếp tục nghiên cứu, rà soát, đánh giá thực chất để xây dựng các chủ trương tiếp theo trong thực hiện các Chương trình MTQG, trong đó kết hợp với Nghị quyết số 36/2021/QH15 ngày 13/11/2021 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An, Nghị quyết 39-NQ/TW ngày 18/7 của Bộ Chính trị về xây dựng, phát triển Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045
Tỉnh Nghệ An cần tiếp tục thực hiện nguyên tắc “bám trên, sát dưới”, chuẩn bị từ sớm, từ xa trong thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ. Xác định rõ trọng tâm, trọng điểm trong tổ chức, tập trung các nguồn lực để thực hiện các chương trình MTQG. Đối với những vấn đề “chưa chín, chưa rõ” thì mạnh dạn làm thí điểm trong phạm vi thẩm quyền cho phép. Đồng thời thành lập các Tổ công tác cho các chương trình, vấn đề để chỉ đạo triển khai; quan điểm là huyện sẵn sàng làm thay cho xã, theo phương châm cầm tay chỉ việc để nâng cao trình độ cho cấp dưới. Tăng cường kiểm tra giám sát, tránh tư tưởng tránh né, sợ sai, không dám làm…
Đồng chí Thái Thanh Quý – Bí thư Tỉnh ủy phát biểu
Phát biểu tại buổi làm việc, đồng chí Thái Thanh Quý – Bí thư Tỉnh ủy nhấn mạnh, việc triển khai 3 Chương trình MTQG trong giai đoạn mới trên địa bàn tỉnh có ý nghĩa quan trọng; tỉnh xác định đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng hàng đầu và bước đầu đã đạt được một số kết quả. Ngay sau buổi làm việc này, tỉnh sẽ chỉ đạo các ban, ngành rà soát đúng thực chất, khách quan kết quả bước đầu của 3 Chương trình MTQG; tiếp thu và hoàn chỉnh nội dung báo cáo để gửi Đoàn giám sát. Đồng thời, đề nghị Đoàn giám sát kiến nghị những vướng mắc, khó khăn trong quá trình thực hiện các Chương trình MTQG trên địa bàn tỉnh Nghệ An lên các cơ quan Trung ương để kịp thời tháo gỡ.
“Tỉnh Nghệ An sẽ cố gắng khắc phục khó khăn, vướng mắc trong khâu tổ chức thực hiện, sẽ nỗ lực lớn hơn, quyết tâm cao, sâu sát cơ sở, giúp cơ sở để hoàn thành mục tiêu của 3 Chương trình MTQG” – Bí thư Tỉnh ủy nhấn mạnh.
Đoàn giám sát tặng quà lưu niệm cho tỉnh Nghệ An
Đoàn giám sát tặng quà lưu niệm cho Đoàn Đại biểu Quốc hội và HĐND tỉnh Nghệ An
Đoàn giám sát tặng quà cho các lực lượng vũ trang của tỉnh
Đoàn giám sát Quốc hội và lãnh đạo tỉnh Nghệ An chụp ảnh lưu niệm
Thúy - Oanh