Đảm bảo các quyền dân sự và chính trị phù hợp với Hiến pháp, pháp luật
Triển khai thực hiện Quyết định số 1252/QĐ-TTg về phê duyệt Kế hoạch tăng cường thực thi hiệu quả Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị và các khuyến nghị của Ủy ban Nhân quyền Liên hợp quốc, các cấp, các ngành trên địa bàn tỉnh đã quan tâm tổ chức thực hiện hiệu quả, nâng cao sự hiểu biết cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và nhân dân về các quyền dân sự và chính trị phù hợp với Hiến pháp, pháp luật và điều kiện kinh tế - xã hội, đảm bảo các yêu cầu đối ngoại, đối nội, bảo đảm an ninh, trật tự trên địa bàn tỉnh.
Trong 4 năm triển khai Quyết định số 1252/QĐ-TTg, HĐND, UBND tỉnh đã ban hành 258 văn bản quy phạm pháp luật (QPPL), trong đó có nhiều văn bản QPPL về quyền dân sự, chính trị và bảo đảm thực hiện quyền trong các lĩnh vực phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi; bảo tồn và phát huy văn hóa; y tế, giáo dục, lao động, việc làm… UBND tỉnh đã giao Sở Tư pháp rà soát, thẩm định và kiểm soát chặt chẽ về quy trình, nội dung, các dự thảo nhằm phát hiện và loại bỏ những quy định cản trở, hạn chế, xâm phạm quyền dân sự và chính trị của người dân; đề xuất các cơ chế, biện pháp để tăng khả năng tiếp cận và thực hiện quyền của người dân thuận lợi và dễ dàng hơn.
Việc xử lý văn bản không phù hợp pháp luật được thực hiện ngày càng nghiêm túc, hiệu quả hơn. Phần lớn những bất cập sau khi được phát hiện, kết luận đều được cơ quan tham mưu ban hành có phương án xử lý trên tinh thần cầu thị trách nhiệm, vì lợi ích chung của xã hội.
Về hoạt động trợ giúp pháp lý, đặc biệt là trợ giúp pháp lý cho các đối tượng dễ bị tổn thương, từ tháng 1/2020 đến tháng 8/2023, Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh đã thực hiện được 2.906 vụ việc (trong đó, 05 vụ việc tư vấn, 2893 vụ việc tham gia tố tụng, 8 vụ việc đại diện ngoài tố tụng). Số người được trợ giúp pháp lý gồm: người có công với cách mạng 73 người, người thuộc hộ nghèo 110 người, người dân tộc thiểu số 1.765 người, người vừa là người nghèo vừa là người dân tộc 27 người...
Đội ngũ luật sư trên địa bàn tỉnh không ngừng phát triển về số lượng và nâng cao chất lượng. Tính đến ngày 30/6/2023, toàn tỉnh có 189 luật sư. Đội ngũ luật sư đảm bảo chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng hành nghề, đạo đức nghề nghiệp, đáp ứng được nhu cầu dịch vụ pháp lý của xã hội, tạo ra uy tín và niềm tin với người dân và doanh nghiệp. Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 43 Văn phòng luật sư và 17 công ty luật. Số lượng giải quyết các vụ việc của các tổ chức hành nghề luật sư tăng lên theo từng năm. Tuy nhiên, đa số tổ chức hành nghề luật sư có quy mô nhỏ lẻ, doanh thu hàng năm ít.
Trong thời gian qua, các Sở, ngành và địa phương đã tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến nội dung cơ bản của Công ước và pháp luật Việt Nam về các quyền dân sự, chính trị thông qua nhiều hình thức đa dạng. Trong 04 năm thực hiện Quyết định số 1252/QĐ-TTg, các Sở, ngành và địa phương đã tổ chức hoặc lồng ghép tổ chức 35.533 cuộc tuyên truyền phổ biến pháp luật trực tiếp cho 2.106.600 lượt người; biên soạn và cấp phát miễn phí 2.427.226 tài liệu phổ biến giáo dục pháp luật…
Trong năm 2020 và 2021, tỉnh Nghệ An đã thực hiện nhập và trao quốc tịch cho 74 trường hợp (51 trường hợp tại huyện Kỳ Sơn, 10 trường hợp tại huyện Quế Phong, 13 trường hợp tại huyện Tương Dương). Nhằm ổn định cuộc sống cho người dân sau khi được nhập quốc tịch Việt Nam, đảm bảo các quyền và nghĩa vụ của công dân, Sở Tư pháp đã tổ chức các Hội nghị tuyên truyền pháp luật về quốc tịch, hộ tịch, kết hôn cho các trường hợp người di cư được phép cư trú tại huyện Tương Dương, Kỳ Sơn, Quế Phong, đồng thời hướng dẫn người dân thực hiện các thủ tục hành chính để được cấp Giấy đăng ký kết hôn, khai sinh...
Tuy nhiên, công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật của một số cơ quan, đơn vị chưa quan tâm nhiều, đôi lúc chưa xác định đây là khâu đầu tiên của quá trình thi hành pháp luật. Nội dung tuyên truyền phổ biến pháp luật có khi thiếu thường xuyên, chưa trọng tâm, trọng điểm. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật thường xuyên thay đổi nhiều nên nhiều nội dung điều chỉnh đôi lúc còn chồng chéo, mâu thuẫn...
PT (Tổng hợp)
(Nguồn: Báo cáo số 772/BC-UBND của UBND tỉnh về tổng kết thực hiện Quyết định 1252/QĐ-TTg ngày 26/9/2019 của Thủ tướng Chính phủ)