Sáng 27/10, Ban Thường vụ Tỉnh ủy tổ chức phiên họp thường kỳ tháng 10 để nghe và cho ý kiến vào một số nội dung quan trọng. Đồng chí Thái Thanh Quý - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, Chủ tịch HĐND tỉnh chủ trì phiên họp.
Tham dự phiên họp có các đồng chí: Nguyễn Văn Thông – Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy; Nguyễn Đức Trung – Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; Hoàng Nghĩa Hiếu – Phó Bí thư Tỉnh ủy; các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy cùng lãnh đạo các Sở, ngành, đơn vị liên quan.
Quang cảnh phiên họp
Phiên họp đã nghe và cho ý kiến vào kết quả thực hiện Chỉ thị số 20-CT/TU ngày 28/12/2022 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý nhà nước về khoáng sản trên địa bàn tỉnh Nghệ An.
Chuyển biến tích cực qua gần 01 năm thực hiện Chỉ thị 20
Theo báo cáo của Ban cán sự Đảng UBND tỉnh, thời gian qua, công tác quản lý nhà nước về khoáng sản trên địa bàn tỉnh đã nhận được sự quan tâm đặc biệt của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, sự giám sát chặt chẽ của người dân, phản ánh của các cơ quan báo chí và đã đạt được những kết quả tích cực. Công tác quản lý nhà nước về khoáng sản trên địa bàn tỉnh dần đi vào nề nếp. Hoạt động khai thác khoáng sản đã đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế chung của tỉnh, đáp ứng nguyên vật liệu phục vụ hạ tầng kỹ thuật cho các dự án đầu tư trọng điểm trên địa bàn tỉnh, góp phần xây dựng nông thôn mới, tăng thu ngân sách, giải quyết việc làm cho người dân tại địa phương.
Cụ thể, các Sở, ngành liên quan đã rà soát, sửa đổi, bổ sung, xây dựng các quy chế, quy định, cơ chế, chính sách, thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền, trách nhiệm của tỉnh phù hợp với quy định của Trung ương và tình hình thực tế. Hoàn thiện quy định về đấu giá quyền khai thác khoáng sản, nhất là khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, bảo đảm chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật, theo nguyên tắc thị trường, công khai, minh bạch, chống tiêu cực, thất thoát, triệt để cải cách thủ tục hành chính, tránh phiền hà cho người dân và doanh nghiệp.
Quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng và bảo vệ tài nguyên trong hoạt động khoáng sản thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050 đã lồng ghép trong quy hoạch tỉnh và đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1059/QĐ-TTg ngày 14/9/2023; trong đó, đã tính tới việc bảo đảm nguyên vật liệu phục vụ nhu cầu phát triển hạ tầng kỹ thuật cho các dự án đầu tư và nhu cầu của người dân; đồng thời hạn chế tối đa việc cấp phép thăm dò, khai thác các loại khoáng sản khác ngoài khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường.
Công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động khoáng sản; đấu tranh chống các hành vi trốn thuế, gian lận thuế, phí được tăng cường. UBND tỉnh đã thành lập 2 đoàn kiểm tra liên ngành tiến hành kiểm tra đối với 22 doanh nghiệp/32 Giấy phép khai thác và đã xử phạt, truy thu gần 23 tỷ đồng; kê khai bổ sung nghĩa vụ thuế liên quan với tổng số tiền thuế, phí gần 18 tỷ đồng.
Hiện, UBND tỉnh đã ban hành quyết định thành lập đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra các đơn vị hoạt động khoáng sản còn lại trên địa bàn huyện Quỳ Hợp.
Bên cạnh đó, các Sở chuyên ngành, UBND cấp huyện cũng đã thành lập đoàn kiểm tra. Trong đó, đoàn kiểm tra của Sở Xây dựng đã kiểm tra 60 mỏ đá xây dựng trên địa bàn tỉnh; qua kiểm tra phát hiện 27 tổ chức khai thác không đúng với thiết kế mỏ; có 40 mỏ đá chưa thực hiện thuê đất, lập quy hoạch xây dựng đối với khu vực chế biến và xây dựng các công trình phụ trợ và đã đề xuất UBND cấp huyện xử phạt vi phạm hành chính đối với 27 chủ doanh nghiệp với số tiền là 1,28 tỷ đồng.
Sở Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với UBND cấp huyện rà soát các khu vực đóng cửa mỏ trên địa bàn toàn tỉnh; kết quả cho thấy các khu vực đóng cửa mỏ đảm bảo theo đúng theo quy định...
Từ đầu năm 2023 đến nay, Công an tỉnh đã phát hiện, bắt giữ, xử lý 356 vụ, 400 đối tượng vi phạm trong lĩnh vực khoáng sản. Trong đó, khởi tố 03 vụ, 02 bị can về tội:"vi phạm các quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên" theo quy định tại điều 227 Bộ Luật hình sự; xử phạt hành chính 353 vụ, 398 đối tượng; tang vật tạm giữ: 111.050 kg khoáng sản, gần 400 ô tô, máy xúc, thuyền, bè các loại… Tổng thu nộp ngân sách nhà nước với số tiền hơn 3 tỷ đồng
Bên cạnh kết quả đạt được, báo cáo cũng thẳng thắn chỉ rõ những tồn tại, hạn chế cần phải tập trung chỉ đạo khắc phục trong thời gian tới. Thực tế một số doanh nghiệp không tuân thủ các quy định của pháp luật trong quá trình hoạt động khai thác, kinh doanh, chế biến khoáng sản; cố tình kê khai thiếu sản lượng, các loại thuế, phí; một số tổ chức, cá nhân vì lợi nhuận đã bất chấp pháp luật tiến hành khai thác khoáng sản trái phép.
Tình trạng khai thác khoáng sản trái phép như đất, đá, cát sỏi,... diễn ra ở hầu hết ở địa bàn cấp huyện trên toàn tỉnh; khai thác, vận chuyển, tập kết cát, sỏi trái phép diễn ra phức tạp ở các huyện thuộc tuyến sông Lam, sông Con, sông Hiếu.
Kiểm tra vai trò của cấp ủy và chính quyền địa phương cơ sở
Tại phiên họp, các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã tập trung phân tích những tồn tại, vướng mắc và đề xuất giải pháp, biện pháp khắc phục trong thời gian tới.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bùi Thanh An phát biểu
Với những tồn tại được chỉ ra trong báo cáo, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bùi Thanh An đề nghị cần phải rà soát để việc cấp Giấy phép khai thác khoáng sản đúng với thực tiễn; cần quan tâm đến vấn đề vệ sinh an toàn lao động.
Hiện nay, ngành Thuế đang xây dựng dự thảo Quy chế phối hợp trong công tác quản lý thuế, Phó Chủ tịch UBND tỉnh lưu ý việc tăng cường thu, chống thất thu thuế phải tuân thủ quy định pháp luật không được đặt ra các quy định mới, tạo ra rào cản cho doanh nghiệp; các ngành khi góp ý vào Quy chế phải có trách nhiệm thể hiện chính kiến và đưa ra nội dung phù hợp, hữu hiệu.
Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung phát biểu
Theo Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung liên quan đến hiệu quả trong công tác quản lý khoáng sản phải đề cập đến vai trò của cấp ủy, chính quyền địa phương cơ sở. Bởi vậy, ngoài kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản tại các doanh nghiệp Chủ tịch UBND tỉnh đề xuất cần kiểm tra vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền cơ cở các cấp trong triển khai thực hiện Chỉ thị 20 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy.
Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Nguyễn Văn Thông phát biểu
Đánh giá cao những kết quả qua gần 01 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 20, với những tồn tại được chỉ ra, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Nguyễn Văn Thông đề nghị cần rà soát, đánh giá lại vai trò tham mưu của các cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực này. Thực tế ở một số cơ quan, đơn vị có cán bộ không nắm được quy định nên việc tham mưu bất nhất, không đúng vì hạn chế về trình độ năng lực, am hiểu thủ tục hành chính nên không hướng dẫn, tư vấn được cho doanh nghiệp.
Việc cảnh báo thất thu thuế đã được chỉ ra trước đây tuy nhiên chưa có giải pháp hiệu quả để chấn chỉnh việc này; chưa có cuộc thanh tra, kiểm tra toàn diện để có con số thất thu thuế chính xác.
Bên cạnh đó, trong công tác quản lý khai thác khoáng sản cần phải có sự linh hoạt trong cấp phép hoạt động khai thác để đáp ứng nhu cầu thực tiễn, nhất là tại một số địa bàn miền núi. Đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường rà soát những điểm khoáng sản nhỏ, lẻ để xin ý kiến của Bộ Tài nguyên và Môi trường để tận dụng, phát huy hiệu quả từ khai thác khoáng sản trên địa bàn.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Đệ giải trình rõ về một số khó khăn, vướng mắc trong thực hiện quản lý khai thác khoáng sản trên địa bàn, nhất là liên quan đến công tác quy hoạch, cấp phép và quy định pháp lý
Bí thư Tỉnh ủy Thái Thanh Quý kết luận
Phát biểu kết luận nội dung này, Bí thư Tỉnh ủy Thái Thanh Quý nhấn mạnh việc ban hành Chỉ thị 20 thể hiện quyết tâm của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, từ đó đã tác động tích cực làm chuyển biến mạnh mẽ đến hành động của các Sở, ngành, địa phương có liên quan trong công tác quản lý khai thác khoáng sản trên địa bàn. Sau khi Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị, HĐND tỉnh đã có Nghị quyết số 72/NQ-HĐND và UBND tỉnh đã có Chương trình hành động tại Quyết định 1562/QĐ-UBND. Các Sở chuyên ngành như Xây dựng, Tài nguyên và Môi trường, Giao thông vận tải, Công an tỉnh đã thành lập đoàn kiểm tra tiến hành kiểm tra, rà soát, xử lý những sai phạm rất kiên quyết.
Thời gian qua, rất nhiều công trình, dự án trọng điểm của Trung ương và của tỉnh được triển khai bài bản và đáp ứng được nhu cầu về khoáng sản vật liệu xây dựng, tuy nhiên có những trường hợp doanh nghiệp lợi dụng vào việc phục vụ thi công công trình trọng điểm để khai thác mỏ sử dụng vào mục đích khác. Tỉnh ưu tiên tối đa trong việc bố trí nguyên vật liệu xây dựng thực hiện dự án trọng điểm trên địa bàn, song phía doanh nghiệp phải đồng hành với chính quyền hoàn chỉnh hồ sơ theo quy định của pháp luật.
Thực tế việc khai thác quá trữ lượng đã làm ảnh hưởng đến vệ sinh an toàn lao động, hạ tầng, môi trường, thất thu thuế. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực, cố gắng trong kiểm soát nhưng vấn đề này vẫn diễn ra.
Để khắc phục tình trạng thất thoát thuế, Bí thư Tỉnh ủy yêu cầu ngành Thuế cần tập trung cao độ và mạnh dạn tham mưu biện pháp hữu hiệu để kiểm soát chặt chẽ.
Về trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền địa phương, đồng ý với ý kiến của Chủ tịch UBND tỉnh, Bí thư Tỉnh ủy yêu cầu cần kiểm tra vai trò của cấp ủy cơ sở trong lãnh đạo chỉ đạo và việc cụ thể hóa của chính quyền địa phương trong triển khai thực hiện Chỉ thị 20 để thấy được vai trò của Đảng, chính quyền trong công tác quản lý khoáng sản trên địa bàn.
Mặt khác, Bí thư Tỉnh ủy lưu ý cần linh hoạt trong hoạt động cấp phép khai thác khoáng sản nhất là tại các địa bàn huyện miền núi về đất đắp, cát, sỏi để xây dựng các công trình hạ tầng có quy mô vừa và nhỏ trên địa bàn.
Bên cạnh đó, Bí thư Tỉnh ủy yêu cầu quan tâm để xây dựng hệ thống thông tin cơ sở dữ liệu để quản lý doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn.
Trong phiên họp sáng nay, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã cho ý kiến vào các nội dung: Thiết kế dự án xây dựng Đền thờ liệt sĩ tỉnh; dự thảo Quy định của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tổ chức các chuyến công tác cơ sở; dự các cuộc mít tinh, lễ kỷ niệm, đại hội, hội nghị và tiếp khách của các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; Phương án tổng thể sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2023-2025; việc tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 25/7/2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Phan Quỳnh