UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2709/QĐ-UBND ngày 30/8 phê duyệt Kế hoạch quan trắc, cảnh báo môi trường trong nuôi trồng thủy sản trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2023-2025.

Quan trắc, cảnh báo và giám sát môi trường trong nuôi trồng thủy sản nhằm phục vụ hiệu quả công tác quản lý, chỉ đạo sản xuất; phát hiện sớm, cảnh báo kịp thời về chất lượng nước từ đó khuyến cáo, hướng dẫn cho các cơ sở nuôi trồng thủy sản các biện pháp xử lý, kiểm soát môi trường, phòng bệnh cho thủy sản nuôi đạt hiệu quả cao, đưa nghề nuôi trồng thủy sản phát triển bền vững, đồng thời đảm bảo yêu cầu xuất khẩu. 

Mục tiêu cụ thể của Kế hoạch được xác định: Chủ động quan trắc, cảnh báo và giám sát môi trường các vùng nuôi trọng điểm, nuôi các đối tượng chủ lực (tôm sú, tôm thẻ chân trắng), nuôi các đối tượng có giá trị kinh tế cao (nhuyễn thể, cá rô phi,...), nuôi lồng bè. Đảm bảo 80% cán bộ quản lý nuôi trồng thủy sản cấp tỉnh, huyện được đào tạo, tập huấn nghiệp vụ về quan trắc, cảnh báo môi trường; 50% các cơ sở nuôi trồng thủy sản được hướng dẫn, tập huấn, tuyên truyền các biện pháp kiểm soát các yếu tố môi trường, nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường trong nuôi trồng thủy sản. Kết quả quan trắc, cảnh báo và giám sát môi trường nuôi trồng thủy sản được chuyển tải nhanh nhất đến các cơ quan quản lý, người nuôi và các tổ chức, cá nhân liên quan. Thiết lập được cơ sở dữ liệu về quan trắc, cảnh báo môi trường nuôi trồng thủy sản của địa phương và được hệ thống hóa vào cơ sở dữ liệu quốc gia về thủy sản theo quy định. 

Về nội dung thực hiện: Triển khai hoạt động quan trắc tại khu vực nuôi tập trung của các địa phương nuôi các đối tượng chủ lực, đối tượng nuôi chính có giá trị kinh tế với bộ thông số và tần suất quan trắc môi trường thống nhất. Tiêu chí chọn vùng quan trắc: Vùng nuôi trồng thủy sản trọng điểm, có chung nguồn nước cấp, phù hợp với quy định phát triển nuôi trồng thủy sản của địa phương; những nơi thường xảy ra dịch bệnh hoặc có nguy cơ ô nhiễm môi trường. Vùng nuôi có diện tích từ 10 ha trở lên đối với nuôi thâm canh và bán thâm canh, từ 200 ha trở lên đối với hình thức nuôi khác, từ 1.000 m³ trở lên đối với nuôi lồng, bè. Không trùng lặp với các chương trình quan trắc môi trường của đơn vị khác triển khai. Tiêu chí chọn điểm quan trắc: Có tính ổn định và đại diện cho toàn vùng.

Đối tượng và địa điểm quan trắc: Đối với nuôi tôm nước lợ (tôm sú, tôm thẻ chân trắng): Tại vị trí khu vực nước cấp chung và ao đại diện của 09 vùng nuôi tôm trọng điểm thuộc các huyện, thị xã ven biển. Cụ thể, 03 vùng tại thị xã Hoàng Mai, bao gồm các phường, xã: Mai Hùng, Quỳnh Xuân/Quỳnh Liên, phường Quỳnh Dị/Quỳnh Lộc - thị xã Hoàng Mai. 05 vùng huyện Quỳnh Lưu, bao gồm các xã: Quỳnh Bảng/Quỳnh Thanh, Quỳnh Lương, An Hòa, Quỳnh Thuận, Quỳnh Yên - huyện Quỳnh Lưu. Tại xã Diễn Trung - huyện Diễn Châu.

Đối với cá rô phi và cá nuôi lồng nước ngọt: Tại vị trí khu vực nước cấp chung và ao nuôi đại diện tại 02 vùng nuôi cá rô phi tại xã Diễn Yên - huyện Diễn Châu và xã Tân Phú - huyện Tân Kỳ; 02 điểm vùng nuôi cá lồng tập trung tại đập Hủa Na huyện Quế Phong và hồ Khe Bố huyện Tương Dương. 

Nhuyễn thể tại 02 điểm vùng nuôi nhuyễn thể thuộc xã Sơn Hải/Quỳnh Thuận huyện Quỳnh Lưu và xã Nghi Quang/Nghi Thiết huyện Nghi Lộc. 

Trong quá trình triển khai thực hiện, tùy theo điều kiện thực tế, tình hình sản xuất, đơn vị thực hiện kế hoạch chủ động rà soát, điều chỉnh lại thời gian, tần suất, thông số, thời điểm quan trắc và điểm, vùng nuôi lấy mẫu cho phù hợp. 

Việc quan trắc, giám sát môi trường đột xuất được thực hiện khi môi trường có những diễn biến bất thường; vùng nuôi trồng thủy sản xảy ra hiện tượng thủy sản chết hay khi dịch bệnh xảy ra trên diện rộng. 

Dựa trên các thông số quan trắc và giám sát môi trường thường xuyên tại các vùng nuôi. Tùy theo tình hình thực tế để lựa chọn và bổ sung các chỉ tiêu khác ngoài các chỉ tiêu quan trắc thường xuyên cho phù hợp. 

Kết quả quan trắc, giám sát môi trường trong nuôi trồng thủy sản sau mỗi đợt phải được cập nhật, xử lý để thông báo và đưa ra cảnh báo, khuyến cáo kịp thời đến người nuôi để có phương án sản xuất phù hợp, thông qua các hình thức sau: Gửi thông báo đến UBND các huyện, thành phố, thị xã, UBND các xã, phường, thị trấn có điểm quan trắc, giám sát môi trường để phổ biến cho người nuôi trên địa bàn. Đăng tải nội dung kết quả quan trắc, cảnh báo và giám sát môi trường trên trang Website của Chi cục Thủy sản, Sở NN&PTNT Nghệ An và các phương tiện truyền thông khác. Chia sẻ thông tin với các cơ quan quản lý liên quan trên địa bàn tỉnh để tổ chức triển khai công tác quan trắc, cảnh báo môi trường và phòng, chống dịch bệnh thủy sản đạt hiệu quả. Định kỳ cập nhật cơ sở dữ liệu về quan trắc môi trường tại địa phương vào hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về thủy sản. 

Tổ chức đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực về nghiệp vụ lấy mẫu, phân tích mẫu quan trắc môi trường nuôi trồng thủy sản cho đội ngũ cán bộ làm công tác quan trắc, cảnh báo môi trường. Đào tạo, tập huấn cho cơ sở nuôi trồng thủy sản kỹ năng kiểm soát các yếu tố môi trường và quản lý chất lượng nước trong nuôi trồng thủy sản. 

Đa dạng hóa các hình thức thông tin, tuyên truyền để thông tin kịp thời diễn biến chất lượng môi trường vùng nuôi; đồng thời nâng cao nhận thức của người nuôi về vai trò của quan trắc môi trường để cảnh báo sớm ô nhiễm cũng như bảo vệ môi trường trong nuôi trồng thủy sản. Phổ biến tới người nuôi các mô hình nuôi thích ứng với biến đổi khí hậu. Tuyên truyền các văn bản quy định về bảo vệ môi trường trong nuôi trồng thủy sản. 

Kim Oanh (tổng hợp)