Thủ tướng Nhật Bản và chuyến thăm tới đất nước ‘đặc biệt’ Việt Nam
Nhận
lời mời của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Thủ tướng Nhật Bản
Kishida Fumio sẽ thăm chính thức Việt Nam từ ngày 30/4-01/5/2022, trong
bối cảnh quan hệ Việt Nam - Nhật Bản đang ở giai đoạn tốt nhất trong
lịch sử và với cá nhân ông, Việt Nam là một đất nước “đặc biệt”.
Đây là chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của
ngài Kishida Fumio trên cương vị Thủ tướng Nhật Bản kể từ khi nhậm chức
(tháng 10/2021), đồng thời để đáp lễ chuyến thăm chính thức Nhật Bản của
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính (tháng 11/2021).
"Với tôi, Việt Nam là một đất nước đặc biệt…"
Quan
hệ đối tác chiến lược sâu rộng vì hòa bình và thịnh vượng ở Châu Á giữa
Việt Nam và Nhật Bản được thiết lập tháng 03/2014 nhân chuyến thăm cấp
nhà nước tới Nhật Bản của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang.
Chuyến
thăm của Thủ tướng Kishida Fumio diễn ra trong bối cảnh quan hệ Việt
Nam - Nhật Bản đang tiếp tục phát triển tốt đẹp, hiệu quả trên nhiều
lĩnh vực; hai bên đang tích cực chuẩn bị các hoạt động kỷ niệm 50 năm
thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 2023. Lãnh đạo cấp cao hai nước duy
trì thường xuyên các chuyến thăm, tiếp xúc tại các diễn đàn quốc tế và
khu vực.
Có thể nói, quan hệ giữa hai
nước đang ở giai đoạn tốt nhất trong lịch sử kể từ khi thiết lập quan hệ
ngoại giao, có sự tin cậy cao. Hai người tiền nhiệm của đương kim Thủ
tướng Kishida Fumio là nguyên Thủ tướng Abe Shinzo và nguyên Thủ tướng
Suga Yoshihide đều chọn Việt Nam là nước đầu tiên để tới thăm sau khi
nhậm chức. Từng là Chủ tịch Liên minh Nghị sĩ Hữu nghị Việt - Nhật, Thủ
tướng Phạm Minh Chính cũng là lãnh đạo nước ngoài đầu tiên được chính
quyền mới của Nhật Bản mời thăm chính thức.
Về
phần mình, Thủ tướng Kishida Fumio từng nhiều năm giữ chức Tổng Thư ký
Liên minh Nghị sĩ hữu nghị Nhật Bản - Việt Nam. Ông đã thăm Việt Nam 3
lần trên các cương vị khác và đóng góp tích cực vào việc nâng cấp quan
hệ lên Đối tác chiến lược sâu rộng năm 2014.
Cụ
thể, Thủ tướng Kishida Fumio từng thăm Việt Nam vào tháng 7/2014 và
5/2016 trên cương vị Bộ trưởng Ngoại giao, tháng 5/2018 trên cương vị
Chủ tịch Hội đồng nghiên cứu chính sách. Thủ tướng Kishida Fumio từng
chia sẻ rằng với ông, "Việt Nam là một đất nước đặc biệt và có lương
duyên với Nhật Bản".
Chuyến thăm lần này
nhằm đưa quan hệ Việt Nam - Nhật Bản đi vào chiều sâu, thúc đẩy triển
khai kết quả chuyến thăm chính thức Nhật Bản của Thủ tướng Phạm Minh
Chính (từ ngày 22-25/11/2021); tăng cường sự tin cậy chính trị Việt Nam -
Nhật Bản và quan hệ tốt đẹp giữa lãnh đạo cấp cao hai nước trên cơ sở
"tình cảm, chân thành, tin cậy"; tăng cường hợp tác thực chất trên các
lĩnh vực, đáp ứng lợi ích và nguyện vọng của nhân dân hai nước.
Tuyên
bố chung "Hướng tới việc mở ra một giai đoạn mới của quan hệ Đối tác
chiến lược sâu rộng Việt Nam - Nhật Bản vì hòa bình và thịnh vượng ở
châu Á" được hai nước thông qua trong chuyến thăm chính thức Nhật Bản
của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính (từ ngày 22-25/11/2021) đã tạo
động lực thúc đẩy quan hệ hai nước lên tầm cao mới.
Thời
gian qua, hợp tác trên các lĩnh vực, nhất là quốc phòng, an ninh, đầu
tư, thương mại, ODA, y tế, nông nghiệp, khoa học công nghệ, chuyển đổi
số, giáo dục đào tạo, ứng phó với biến đổi khí hậu... được triển khai
tích cực. Nhật Bản tiếp tục là đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu, là
nước tài trợ ODA lớn nhất, nhà đầu tư số 3, đối tác du lịch lớn thứ 3,
thương mại lớn thứ 4 của Việt Nam. Hai bên tích cực phối hợp tháo gỡ
vướng mắc ở nhiều dự án hợp tác quan trọng.
Việc
đón Thủ tướng Nhật Bản thăm Việt Nam là bước triển khai đồng bộ đường
lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động,
tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, thực chất, hiệu quả; là
bạn bè tốt, là đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trong cộng
đồng quốc tế, vì hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển; Việt Nam
đang xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, trong đó dựa vào nguồn lực
bên trong là chiến lược, cơ bản, lâu dài, quyết định và xác định nguồn
lực bên ngoài là quan trọng, đột phá.
Củng cố niềm tin, thắt chặt tình cảm, sự chân thành và sự hiểu biết lẫn nhau
Trước
đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã thăm chính thức Nhật Bản từ ngày
22-25/11/2021 theo lời mời của Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio. Đây là
chuyến thăm chính thức Nhật Bản đầu tiên của Thủ tướng Phạm Minh Chính
và Thủ tướng cũng là vị khách quý nước ngoài đầu tiên của Chính phủ mới
tại Nhật Bản.
Chuyến thăm đã đạt được
những kết quả toàn diện, vừa cụ thể, thiết thực, vừa có ý nghĩa chiến
lược, tạo ra những dấu ấn lớn giúp tăng cường, củng cố quan hệ Đối tác
chiến lược sâu rộng với Nhật Bản. Chuyến thăm của Thủ tướng Phạm Minh
Chính đã góp phần nâng tầm và thúc đẩy các mặt quan hệ hợp tác giữa hai
nước đi vào thực chất hơn, hiệu quả hơn, xứng tầm với quan hệ đối tác
chiến lược trên các lĩnh vực, đem lại lợi ích thiết thực cho nhân dân,
doanh nghiệp và địa phương hai nước, nhất là trong bối cảnh cả hai nước
đang phải khắc phục hậu quả của đại dịch COVID-19.
Thứ
nhất, hai bên đã xác định được những định hướng lớn và biện pháp hết
sức cụ thể để làm sâu sắc quan hệ vốn đã rất chặt chẽ và sâu rộng giữa
hai nước, ra Tuyên bố chung "Hướng tới một giai đoạn mới của quan hệ Đối
tác Chiến lược Sâu rộng Việt Nam-Nhật Bản vì Hoà bình và Thịnh vượng ở
châu Á".
Thứ hai, kế thừa những thành quả
được nhiều thế hệ lãnh đạo hai nước dày công tạo dựng, chuyến thăm đã
giúp củng cố niềm tin, thắt chặt tình cảm, sự chân thành và nâng cao sự
hiểu biết lẫn nhau giữa hai nước, hai dân tộc, khẳng định Việt Nam và
Nhật Bản là những người bạn, đối tác chiến lược thân thiết, tin cậy của
nhau trên nhiều lĩnh vực.
Thứ ba,
chuyến đi đã đạt được kết quả hết sức cụ thể, thúc đẩy hợp tác, giao lưu
các cơ quan, địa phương và doanh nghiệp của hai nước. Các bộ ngành, địa
phương, doanh nghiệp giữa hai nước ký kết và trao đổi hơn 50 văn kiện,
thỏa thuận hợp tác trên các lĩnh vực, trong đó có các thỏa thuận hợp tác
về các dự án trị giá hàng chục tỷ USD.
Thông
điệp xuyên suốt của Thủ tướng Phạm Minh Chính qua chuyến thăm là: Trong
quan hệ song phương, Việt Nam nhất quán coi Nhật Bản là bạn, đối tác
chiến lược tin cậy, thân thiết, quan trọng hàng đầu và lâu dài, chia sẻ
nhiều lợi ích chiến lược chung. Nhân dân Việt Nam luôn dành tình cảm, sự
trân trọng, quý mến và tin cậy lớn dành cho đất nước và con người Nhật
Bản. Việt Nam ủng hộ Nhật Bản phát huy vai trò xứng đáng ở khu vực và
trên thế giới; và sẵn sàng cùng Nhật Bản đóng góp cho việc duy trì hòa
bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực.
Trong
các cuộc tiếp xúc, hai bên thống nhất cho rằng, sự tương đồng và lịch
sử quan hệ lâu đời trong lĩnh vực văn hóa, chan hòa tình cảm hữu nghị,
tin cậy, hiểu biết của hai dân tộc, của nhân dân hai nước là giá trị quý
báu hai bên cần khai thác và phát triển; mối quan hệ của Nhật Bản và
Việt Nam càng sâu sắc và gắn bó trong những lúc khó khăn và thách thức,
nhất là trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19.
Các
lãnh đạo cấp cao của Chính phủ, Quốc hội, các đảng phái, các địa phương
và nhân dân Nhật Bản đã đón tiếp Thủ tướng Phạm Minh Chính và Đoàn cấp
cao Việt Nam hết sức trọng thị, thân tình, thể hiện tình cảm trân trọng,
thân thiết, sự tin cậy và chân thành với đất nước và con người Việt
Nam, nhất quán quan điểm ủng hộ thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác nhiều mặt với
Việt Nam.
Phía Nhật Bản cũng tin tưởng
vào tiềm năng phát triển của Việt Nam, kỳ vọng Việt Nam trở thành trung
tâm phục hồi và phát triển kinh tế sau đại dịch, đồng thời trở thành một
hình mẫu trong các nước đang phát triển về chuyển đổi sang tăng trưởng
xanh, bền vững, giảm phát thải, ứng phó biến đổi khí hậu.
Những kết quả hợp tác tích cực trên các lĩnh vực
Năm
2021 kim ngạch thương mại song phương Việt Nam - Nhật Bản đạt 42,7 tỷ
USD, xuất khẩu đạt 20 tỷ USD (tăng 4,4%) . Trong 3 tháng đầu năm 2022,
kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 11,2 tỷ USD, tăng 11% so với cùng kỳ năm
2021, trong đó xuất khẩu đạt gần 5,4 tỷ USD , tăng 10,1% và nhập khẩu
đạt gần 5,8 tỷ USD, tăng 11,7% so với cùng kỳ năm 2021.
Lũy
kế đến ngày 20/3, Nhật Bản có 4.828 dự án FDI còn hiệu lực tại Việt Nam
với tổng vốn đầu tư đăng ký hơn 64,410 tỷ USD, đứng thứ 3 sau Hàn Quốc
và Singapore trong tổng số 139 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt
Nam.
Nhật Bản là nước cung cấp vốn vay
bằng đồng Yên cho Việt Nam lớn nhất, tổng giá trị vay cho đến tháng
12/2019 là 2.578 tỷ Yên (tương đương khoảng 23,76 tỷ USD, chiếm 26,3%
tổng vốn ký kết vay nước ngoài của Chính phủ) .
Hợp
tác nông nghiệp có bước đột phá từ năm 2014 trong chuyến thăm cấp Nhà
nước tới Nhật Bản của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang. Hai bên đã ký kết
và triển khai Tầm nhìn trung và dài hạn trong hợp tác nông nghiệp Việt
Nam - Nhật Bản.
Hợp tác ứng phó với biến
đổi khí hậu tiếp tục phát triển mạnh mẽ, thực chất với việc Nhật Bản
liên tục cung cấp ODA những năm gần đây cho các dự án ứng phó với biến
đổi khí hậu của Việt Nam.
Từ năm 1992 đến
nay, Việt Nam đã cử nhiều tu nghiệp sinh sang Nhật Bản. Hiện Việt Nam
đứng thứ nhất về số lượng thực tập sinh nước ngoài tại Nhật Bản với hơn
200.000 người .
Quan hệ hợp tác về giáo
dục và đào tạo giữa hai nước đã phát triển dưới nhiều hình thức. Nhật
Bản là một trong những nước viện trợ không hoàn lại lớn nhất cho ngành
giáo dục đào tạo của Việt Nam. Hai bên đã ký kết nhiều văn kiện hợp tác
trong lĩnh vực này. Số lưu học sinh Việt Nam tại Nhật Bản hiện đạt hơn
51.000 người.
Nhật Bản đang hợp tác để
nâng cấp 4 trường đại học của Việt Nam đạt đại học chất lượng cao; đang
hợp tác xây dựng Trường Đại học Việt-Nhật nhằm đào tạo nguồn nhân lực
chất lượng cao cho Việt Nam…
Năm 2019,
lượng khách du lịch Nhật Bản vào Việt Nam đạt gần 952.000 người, tăng
15,2% so với cùng kỳ năm trước. Hiện có khoảng 20.000 công dân Nhật Bản
tại Việt Nam. Cộng đồng người Việt Nam tại Nhật Bản đạt hơn 450.000
người. Hợp tác địa phương hai nước được thúc đẩy mạnh mẽ, các địa phương
của Việt Nam và Nhật Bản đã ký hơn 70 văn bản hợp tác.
Trong
hợp tác phòng, chống dịch COVID-19, Nhật Bản viện trợ không hoàn lại
hơn 7,4 triệu liều vaccine, hơn 4 tỷ Yên để cung cấp trang thiết bị, hỗ
trợ kỹ thuật, cải thiện hệ thống y tế, Chính phủ, Quốc hội và địa phương
Việt Nam hỗ trợ hơn 1,2 triệu khẩu trang cho Nhật Bản.
Hà Văn
Nguồn: Chinhphu.vn(28/4/2022)