Trong phiên họp thường kỳ tháng 11/2020 diễn ra sáng nay (26/11), Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đã cho ý kiến vào một số nội liên quan đến các dự án thuỷ điện trên địa bàn tỉnh. Đồng chí Thái Thanh Quý – Uỷ viên Dự khuyết Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh uỷ chủ trì phiên họp.

Tham dự phiên họp có các đồng chí: Nguyễn Văn Thông – Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ; Nguyễn Đức Trung – Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh; các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh uỷ; lãnh đạo các sở, ngành liên quan.

Quang cảnh phiên họp

Theo báo cáo của lãnh đạo Sở Công thương, trên địa bàn tỉnh hiện có 32 dự án được phê duyệt quy hoạch phát triển thuỷ điện với tổng công suất 1.378,9MW. Đến nay, đã có 15 dự án thuỷ điện quy mô nhỏ với tổng công suất 46,15MW được rà soát, loại khỏi quy hoạch; có 03 dự án thuộc quy hoạch thuỷ điện chưa cấp chủ trương đầu tư; có 03 dự án đề xuất điều chỉnh quy hoạch; 11 dự án đề xuất bổ sung quy hoạch; 01 dự án đề xuất được nghiên cứu khảo sát để áp dụng mô hình khai thác thuỷ năng của hồ thuỷ lợi. Hiện trên địa bàn đã có 21 dự án vận hành phát điện với tổng công suất 930,9MW; 04 dự án đang thi công xây dựng với tổng công suất 80 MW; 03 dự án với tổng công suất 276MW đang thực hiện công tác đầu tư xây dựng.

Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung nêu rõ quan điểm của UBND tỉnh trong xử lý các dự án nhiệt điện Quỳnh Lập

Về vấn đề này, theo Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung thì thực tế cho thấy trên địa bàn tỉnh số lượng dự án quy hoạch, các dự án đã và đang thực hiện không phải là lớn nhưng rủi ro và nguy cơ mà các dự án nhà máy thuỷ điện đưa lại là hiện hữu. Về vận hành của các nhà máy thuỷ điện vừa và nhỏ, phía cơ quan quản lý nhà nước và chính quyền địa phương các cấp không chủ động được mà chủ yếu dựa vào chủ đầu tư. Quá trình xây dựng, vận hành đi vào khai thác đã cho thấy sự mâu thuẫn giữa lợi ích của nhà đầu tư với chính quyền địa phương và người dân. “Chúng ta ủng hộ các dự án thuỷ điện mang lại hiệu quả, song có một thực trạng là chúng ta đang chạy theo câu chuyện bổ sung, điều chỉnh quy hoạch các dự án do nhà đầu tư đề xuất. Những tác động của các dự án nhà máy thuỷ điện chúng ta đều nhìn thấy rõ. Quy trình vận hành, khai thác các nhà máy thực tế đã đúng và chúng ta đã kiểm soát được?” – Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung đặt vấn đề. Đồng thời nêu rõ quan điểm: “Trước mắt chúng ta dứt khoát dừng việc bổ sung quy hoạch. Đối với những dự án đề xuất điều chỉnh quy hoạch yêu cầu Sở Công thương phải xem xét hết sức cẩn thận. Sở Công thương cần phải có cơ quan chuyên môn độc lập với nhà đầu tư trong việc điều tra khảo sát lập quy hoạch.

Liên quan đến các dự án nhiệt điện tại Quỳnh Lập, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung cho biết, ở góc độ UBND tỉnh đã phân tích và xem xét rất kỹ về dự án nhiệt điện Quỳnh Lập 1 và dự án nhiệt điện Quỳnh Lập 2, những dự án này được kỳ vọng sẽ có đóng góp lớn vào ngân sách của tỉnh. Song đến nay phải khẳng định 2 dự án này không có “duyên” với Nghệ An. Do đó, căn cứ vào tình hình thực tiễn của địa phương, UBND tỉnh thống nhất với phương án đề nghị Thủ tướng Chính phủ và Bộ Công thương dừng thực hiện dự án Trung tâm nhiệt điện Quỳnh Lập (bao gồm nhiệt điện Quỳnh Lập 1 và Nhiệt điện Quỳnh Lập 2) và đưa ra khỏi dự thảo Quy hoạch điện VIII; ưu tiên quỹ đất thu hút đầu tư các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo có hàm lượng khoa học, ứng dụng công nghệ cao và thân thiện với môi trường phát triển thị xã Hoàng Mai trở thành đô thị biển gắn với công nghiệp sạch và du lịch, dịch vụ. Việc làm này có thể phải chịu áp lực từ Chính phủ khi cho rằng Nghệ An chưa thật sự chia sẻ về vấn đề đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, nhưng tỉnh cũng phải có quan điểm rõ ràng là không thể thực hiện việc đánh đổi sự phát triển với lợi ích của người dân và thực tế việc dừng các dự án nhiệt điện để dành quỹ đất đầu tư cho lĩnh vực khác cũng sẽ mang lại sự phát triển cho kinh tế - xã hội cho Nghệ An.

Bí thư Tỉnh uỷ Thái Thanh Quý kết luận

Qua nghe ý kiến của các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, Bí thư Tỉnh uỷ Thái Thanh Quý nhấn mạnh, vấn đề liên quan đến nhà máy thuỷ điện được người dân hết sức quan tâm do đó cần phải có quyết tâm chính trị để giải quyết vấn đề này bởi liên quan đến quyền lợi chính đáng của nhân dân. Tháng 8/2019, tỉnh có chủ trương thuê tư vấn đánh giá toàn diện tác động của thuỷ điện trên địa bàn tỉnh. Để phát triển tỉnh Nghệ An không phải chỉ có và nhất thiết phải dựa vào thuỷ điện, nhiệt điện mà còn có ở những lĩnh vực khác do đó phải cân nhắc, lựa chọn để có sự ưu tiên phù hợp với điều kiện hoàn cảnh, vị trí địa lý của Nghệ An. Vấn đề này đã được Ban Thường vụ Tỉnh ủy đưa ra quan điểm rõ ràng từ năm 2015 đó là dừng việc khảo sát lập quy hoạch các nhà máy thuỷ điện, vậy mà vẫn còn tình trạng đề nghị, đề xuất. Do đó cần phải rà soát kiểm tra báo cáo về việc thực hiện thông báo của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ về vấn đề này để không còn tình trạng điều tra, khảo sát dẫn đến lãng phí thời gian, tốn kém kinh phí của nhà đầu tư của chính quyền địa phương.

Với những dự án liên quan đến đề xuất điều chỉnh bổ sung quy hoạch, thống nhất với ý kiến của các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy là cho điều chỉnh, bổ sung quy hoạch nhưng không tăng công suất; dừng lại toàn bộ các dự án đề xuất xin bổ sung quy hoạch. Những dự án đã được Thường trực, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ thông qua đang trong quá trình vận hành, Bí thư Tỉnh uỷ yêu cầu thực hiện việc giám sát quy trình thật tốt, nếu như việc vận hành gây bất lợi cho dân thì đề xuất Chính phủ điều chỉnh quy trình, quy định vận hành; đồng thời đề nghị Chủ đầu tư thực hiện việc lắp đặt quan trắc tự động, thực hiện trách nhiệm xã hội đối với người dân và chính quyền địa phương. Đối với những dự án đang đầu tư xây dựng cần đẩy nhanh tiến độ.

Đối với đề xuất dự án áp dụng mô hình khai thác thuỷ năng của hồ thuỷ lợi trên các hồ thuỷ lợi cần phải chờ kết quả nghiên cứu đánh giá khách quan và không tác động đến đời sống sản xuất, sinh hoạt, tài sản của người dân. Nếu có ảnh hưởng thì phải dừng lại. Bí Tỉnh uỷ cũng đề nghị UBND tỉnh tăng cường chỉ đạo các ngành có liên quan làm việc với chủ đầu tư xử lý triệt để các vấn đề tồn đọng lâu nay.

Liên quan đến các dự án nhiệt điện Quỳnh Lập, thống nhất với phương án 1 do Ban cán sự Đảng UBND tỉnh đề xuất đó là đề nghị Thủ tướng Chính phủ và Bộ Công thương dừng thực hiện dự án Trung tâm nhiệt điện Quỳnh Lập (bao gồm nhiệt điện Quỳnh Lập 1 và Nhiệt điện Quỳnh Lập 2) và đưa ra khỏi dự thảo Quy hoạch điện VIII.

Cũng trong sáng nay, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đã cho ý kiến vào công tác quy hoạch sử dụng khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Về nội dung này, Bí thư Tỉnh uỷ Thái Thanh Quý nêu rõ quan điểm: Ủng hộ và cho phép triển khai quy hoạch, khai thác các mỏ khoáng sản đất, đá… cung cấp vật liệu xây dựng để xây dựng cơ sở hạ tầng. Các mỏ khoáng sản khác thì rà soát và dần dần đưa đưa ra khỏi quy hoạch. Đặc biệt, là không bổ sung quy hoạch mới đối với mỏ vàng, thiếc, đá trắng. Những mỏ đã được Bộ TN&MT quy hoạch thì đề nghị đưa ra không thực hiện và không được đề xuất đưa vào quy hoạch mới. Những mỏ đang dở dang thì tiếp tục cho hoạt động nhưng phải được quản lý chặt chẽ và phải gắn liền với trách nhiệm của chính quyền địa phương.

Phan Quỳnh